بیماری ای ال اس یا همان اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (Amyotrophic lateral sclerosis) که به صورت مخفف ALS نام دارد یک بیماری مربوط به سلول های عصبی (نورون ها) حرکتی است که مسبب تخریب پیشرونده و غیرقابل ترمیم در سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) و دستگاه عصبی محیطی میشود.
اسکلروز جانبی آمیوتروفیک شایعترین بیماری نورون های حرکتی است. بنابراین این بیماری هم نشانه های نورون محرکه فوقانی و هم نشانه های نورون محرکه تحتانی را ایجاد میکند. بنابراین در بیماری ای ال اس (ALS) نشانه‌های فلج مرکزی و محیطی بطور همزمان ایجاد میشوند.
بیماری ای ال اس منجر به از دست رفتن تدریجی فانکشن (عملکرد) عضلات بدن به خصوص عضلات مخطط شده و با ضعیف شدن عضلات به تدریج بیمار به فلج عمومی مبتلا میگردد به‌طوریکه توانایی هر مدل حرکتی از بیمار سلب میشود.
معمولاً مبتلایان به این بیماری مدت زمان زیادی زنده نخواهند ماند ، اگر چه این مدت برای دانشمند بزرگ استیون هاوکینگ بین دو تا سه سال پیش بینی شده بود ولی وی با داشتن مشکلات و ناراحتی های بسیار،تا سال‌ها به حیات خود ادامه داد و این بیماری بعد از حدود پنجاه و پنج سال منجر به فوت وی شد.
بیماران مبتلا به ال ال اس معمولا به ناتوانی های حرکتی و عملکردی مبتلا شده و چهار تا پنج سال پس از ابتلا به این بیماری جان خود را از دست خواهند داد ، اگر چه که حدود بیست درصد این بیماران تا پنج سال و ده درصد آنها تا ده سال نیز حیات خواهند داشت. معمولا در ال ال اس،سیستم عصبی مرکزی و عضلات به ویژه عضلات دست (اندام فوقانی)، پا (اندام تحتانی)، سر و گردن به شدت آسیب میبینند.
علت این بیماری نامشخص بوده اما به نظر میرسد که فرایندهای التهابی که در سلولهای عصبی حرکتی اتفاق می‌افتد، دلیل رخداد آن باشد. این بیماری ممکن هست در اثر معیوب بودن ژن SOD۱ بوجود آید ولی خب تاکنون علت دقیق ابتلا به ال ال اس شناخته نشده است.
ضعف حرکتی در این افراد سبب ایجاد زخم های ناشی از فشارهای طولانی مدت روی نقاط خاصی از بدن میگردد.
ابتلا به بیماری ذات‌الریه در اثر مشکلات موجود در بلع این افراد و همچنین تجمع پیدا کردن ترشحات در مسیرهای هوایی از دیگر عوارض جانبی احتمالی در افراد مبتلا به ای ال اس خواهد بود.تحلیل نیروی فیزیکی فرد میتواند جنبه های مختلف زندگی وی مانند کار،روابط اجتماعی و غیره را تحت الشعاع پیامدهای نامطلوب خود قرار دهد.پژوهشگران برای بررسی منشا بوجودآمدن این بیماری تزهای مختلفی همچون عوامل عفونی، اختلال در سیستم ایمنی بدن انسان، علل مربوط به وراثت، مواد سمی، عدم تعادل مواد شیمیایی در بدن و همچنین داشتن سو تغذیه را بررسی نموده اند.
اگرچه پژوهشگران تاکنون متوجه عامل ایجادکننده این بیماری در بیماران مختلف نشده اند، ولی در سال ۱۹۹۳ با شناسایی عامل ژنتیکی مؤثر در انتقال بیماری ای ال اس براساس عوامل وراثتی توسط گروهی از متخصصین ژنتیک و روان پزشکان بالینی یک گام به شناسایی عامل ایجادکننده این بیماری نزدیک تر شدند.
علائم بیماری ای ال اس
از جمله علامتهای شایع بیماری ای ال اس، دشواری در تکلم (گفتار) و گرفتگی های عضلانی، پرش و ضعف عضلانی که غالبا از اندام ها شروع شده و گسترش پیدا کرده و سرانجام عضلان تنفسی و بلع را هم مبتلا میکند.
ضعف و ناتوانی ناشی از این بروز این بیماری، راه رفتن و استفاده از دست ها جهت انجام فعالیت‌های روزانه مانند شستن دست و صورت و لباس پوشیدن را غیرممکن میکند. با گسترش ناتوانی حرکتی و ضعف عضلات در بدن،بیمار در عمل بلع، جویدن و تنفس نیز با مشکل روبر‌رو میگردد. هنگامیکه عضلات تنفسی مورد حمله قرار میگیرند فرد برای ادامه زندگی خود به ناچار باید از دستگاه‌های تنفس مصنوعی استفاده نماید.
شیوع بروز ال ال اس als
شیوع این بیماری دو نفر در هر صد هزار نفر بوده و غالبا افراد بین ۴۰ تا ۶۰ سال را درگیر میکند. این بیماری ماهیت پیشرونده خواهد داشت و معمولا بیماران بعد از ۲ تا ۵ سال فوت میکنند ولی گاهی دوره های توقف بیماری نیز وجود دارد که سبب میشود ۱۰ درصد از بیماران تا حتی ۱۰ سال هم زنده بمانند.از آنجاییکه این بیماری تنها به اعصاب حرکتی آسیب می‌زند، بنابراین هیچ اختلالی در بینایی(دید)، شنوایی(سمع)، چشایی و بویایی بیمار به وجود نخواهد آورد و جالب این که اعصاب حرکتی موثر در حرکات چشم ها و مثانه برای مدت های طولانی از حمله عوامل بیماری مصون خواهند ماند. بررسی یک نوع امضا یا اثر انگشت مولکولی مشترک با بکار بردن فناوری نانو، تشخیص بیماری ال ال اس را در دو حالت ارثی و غیرارثی امکان پذیر میکند. بررسی های انجام شده توسط پژوهشگران نشان می دهد که یک نوع پپتید در مایع نخاعی همه بیماران مبتلا به ای ال اس وجود دارد.
بیماری ALS درمان خاصی به جز درمان علامتی ندارد ولی به تازگی نیز استفاده از سلولهای بنیادی پیشنهاد گردیده است. دانشمندان هم اکنون در تلاشند که با انجام آزمایشات بالینی تأثیر این متدهای درمانی در بیماران مبتلا به ای ال اس را مورد بررسی قرار دهند.آنها امیدوارند با استفاده از نتایج این تحقیقات بتوانند به متدی جهت درمان دیگر بیماریهای دستگاه عصبی مانند پارکینسون، آلزایمر و زوال عقل دست پیدا کنند.
بعضی از پروتئین ها مانند عوامل رشد به راحتی جذب بافت عصبی شده و به‌نظر میرسد میتوانند از اعصاب حرکتی بدن نیز محافظت نمایند.از آنجا که نمیتوان مولکولهای بزرگ را به راحتی از طریق جریان خونی به دستگاه عصبی بدن منتقل نمود، برای استفاده از این مولکو‌ها در روند درمان باید آنها را به طور مستقیم به عضلات تزریق نمود. علاوه بر این بعضی از مولکولهای کوچک نیز نقش مهمی در تحریک دستگاه عصبی بدن داشته که می‌توان آنها را براحتی به عروق خونی منتهی به مغز منتقل نمود.
استفاده از سلولهای بنیادی نیز روش دیگری است که مانع از پیشرفت این بیماری خواهد شد.سلولهای بنیادی همانند پمپ‌های زیستی عمل نموده و عوامل حیاتی مؤثر در رشد را به سلولهای عصبی آسیب دیده منتقل میکنند.
آزمایشات انجام شده در افراد مبتلا به این بیماری نشان میدهد که سلول های بنیادی قادرند به شکل دقیق خود را به محل سلول های عصبی آسیب دیده انتقال دهند.
همچنین ایجاد رشته های آر ان آ RNA مصنوعی نیز میتواند نقش مفیدی در توقف تولید پروتئین های سمی داشته باشد.
این نوع RNA خود را به RNA پیک که مسئول انتقال اطلاعات ژنتیکی است، متصل کرده و از ساخته شدن پروتئین‌هایی که به بافت های عصبی آسیب میرساند جلوگیری به عمل می آورد.
گروهی دیگر از پژوهش گران نیز در تلاش برای رسیدن به روش درمانی موثر برای بیماری ای ال اس هستند و دریافته‌اند که انجام اعمال ورزشی مانع از گسترش بیماریهای اعصاب حرکتی بدن میشود. در موش های تحت بررسی آزمایشات انجام شده،حرکت روی چرخ های گردان مانع از روند پیشرفت سریع این بیماری شده است.
براین اساس درمانهای ترکیبی میتوانند تأثیر درمان انتخاب شده در بهبود وضعیت بیمار را به طور چشمگیری تحت تأثیر قرار دهد.
اگر چه بهترین روش این است که در مراحل اولیه بیماری از توسعه بیماری پیشگیری به عمل آید. رسیدن به این هدف نیز بیش از اینکه تحت تاثیرات عوامل ژنتیکی باشد مستلزم دستیابی پیدا کردن به راهکارهایی جهت ایجاد تغییرات مناسب در زندگی افراد است که با انجام تمرینات ورزشی فیزیوتراپی و انتخاب برنامه غذایی مناسب با مشاوره گرفتن از متخصص تغذیه به اصلاح شیوه زندگی (life style) بیماران و ایجاد کردن شرایط مناسب برای زندگی آنها کمک نمود. اخیرا استفاده از دارویی به نام ریلوزول یا ریلوتک با بلوک کردن گیرنده های گلوتامات میتواند روند بیماری را کند کرده و طول عمر این بیماران را افزایش دهد.
پیشگیری و درمان ای ال اس چگونه است؟
تنها دارویی که پروسه بیماری ای ال اس را کمی به تاخیر انداخته و اغلب پزشکان برای بیماران تجویز مینمایند، قرص ریلوزوله (ریلوتک) میباشد.
ای ال اس میتواند سبب گستره ای از تغییرات جسمی،ذهنی و اجتماعی شود،بنابراین غالبا گروهی از متخصصان به بیماران کمک میکنند تا نشانه های بیماری‌شان را کنترل نمایند، کیفیت زندگی بیماران را بهبود ببخشند و سبب شوند بیماران ای ال اس سالهای بیشتری زنده بمانند.
بیماران ای ال اس همزمان با دارودرمانی نیاز به توانبخشی (فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و کاردرمانی) منظم دارند. بطوری که جهت بهبود اختلال در بلع و گفتار نیاز به گفتاردرمانی و برای رفع مشکلات حرکتی نیاز به فیزیوتراپی و کاردرمانی دارند.
فیزیوتراپی بیماران ای ال اس
فیزیوتراپی ای ال اس ALS میتواند به مبتلایان این بیماری کمک کند تا درد را کنترل کرده و نسبت به مشکلات حرکتی واکنش بهتری داشته باشند.
فیزیوتراپیست خدمات فیزیوتراپی این بیماران را به شکل فیزیوتراپی در منزل (خانه) ارائه میدهد و میتواند در زمینه های ذیل به بیماران ای ال اس کمک کند:
•تمرینات کم فشار جهت افزایش تناسب قلبی عروقی
•آموزش استفاده از وسایل کمک حرکتی همچون واکر و صندلی چرخ دار
•کمک به بیماران برای استفاده از ابزارهایی برای آسان تر کردن زندگی،مثل رمپ (سطح شیب دار برای حرکت آسان‌تر ویلچر)
کاردرمانی بیماران ای ال اس
کاردرمانی به بیمار ای ال اس کمک مینماید تا استقلال عملکردی اش را به مدت طولانی تری حفظ نموده و همچنین در جهت منافع زیر به بیمار کمک مینماید:
•کمک به بیمار در انتخاب کردن تجهیزات و فناوری های کمک کننده جهت کمک به انجام اعمال روزمره زندگی
•تمرین دادن بیمار جهت جبران ضعف دست و بازو.
گفتار درمانی بیماران ای ال اس
تکلم (گفتار) در بیماران ای ال اس به مرور زمان دچار مشکل شده بطوری که بلندی صدای بیمار کاهش می یابد و کم کم سرعت گفتار نیز پایین آمده و گفتار بیمار نامفهوم میگردد.
همچنین با توجه به پیشرونده بودن این بیماری، بیمار توانایی بلع خود را به مرور زمان از دست می دهد بطوری که در ابتدا سرعت غذا خوردن بیمار کم میشود، سپس جویدن کند شده و همچنین غذاها را فقط بصورت پوره شده می تواند میل کند و در انتها بیمار بطور کامل قدرت بلع خود را از دست خواهد داد. متاسفانه بیش از نود درصد بیماران ای ال اس بر اثر اختلالات بلع میمیرند.
بیماران عزیزمان جهت دریافت خدمات فیزیوتراپی در منزل و مطب میتوانند با شماره ذیل تماس حاصل کرده و مشاوره رایگان دریافت کنند.
فیزیوتراپی در کلینیک و منزل توسط کادر فیزیوتراپیست آقا و خانم انجام میگردد
مدیریت:فیزیوتراپیست محمدرضا جان پور
فیزیوتراپی در مطب و منزل
خدمات فیزیوتراپی در منزل در سراسر تهران بزرگ و کرج
تماس:۰۹۱۲۲۶۵۵۶۴۸
کلمات کلیدی
فیزیوتراپی در منزل – فیزیوتراپی در منزل تهران – فیزیوتراپی در منزل کرج – فیزیوتراپی در منزل شمال تهران – فیزیوتراپی در منزل شرق تهران – فیزیوتراپی در منزل غرب تهران – فیزیوتراپی در منزل جنوب تهران – فیزیوتراپ در منزل – متخصص فیزیوتراپی – کلینیک فیزیوتراپی – دکتر فیزیوتراپی – دکتر فیزیوتراپ – پزشک فیزیوتراپ – فیزیوتراپی ای ال اس – کاردرمانی ای ال اس – گفتاردرمانی ای ال اس – فیزیوتراپی ALS – کاردرمانی ALS – گفتاردرمانی ALS – کاردرمانی در منزل – گفتاردرمانی در منزل
