فلج بلز یا فلج صورت عارضه ای است که در آن عضلات یک طرف صورت ضعیف و فلج شده و با عوارضی همچون یک طرف شدن لبخند فرد و افتادگی یا سفتی یک طرف صورت همراه است.
این بیماری به دلیل تورم و التهاب در عصب هفتم جمجمه‌ای که عصب صورت یا فاسیال نام دارد و حرکات عضلات صورت را کنترل میکند رخ می دهد.
عصب فاسیال تقریبا حدود 90 درصد عضلات صورت را عصب دهی میکند. این عصب سه شاخه حسی ، حرکتی و سوماتیک دارد.
این عارضه یک اختلال در عصب صورت است که باعث ضعف یا فلج شدن یک طرف صورت می‌شود و شایع‌ترین علت افتادگی صورت است، در این حالت صورت بیمار بگونه ای است که در یک سمت از آن دچار ضعف و از دست دادن تون عضلانی می شود ، در حالی که سمت دیگر صورت همچنان قادر به حرکت دادن عضله و تون است و همین وضعیت موجب می‌شود که طرف مبتلا در مقایسه با طرف سالم ظاهری افتاده پیدا کند.
علائم بیماری فلج بلز معمولا به صورت ناگهانی ایجاد می‌شوند و امکان تشدید این علائم در مراحل اولیه بیماری وجود دارد.
این بیماری در سنین 25 تا 45 سال شیوع بیشتری دارد و ریسک بروز آن در خانم های باردار و افراد مبتلا به دیابت بیش از سایر افراد است.
قرار گرفتن در موقعیت های پراسترس به طور مکرر یا داشتن استرس به مدت طولانی نیز از عواملی هستند که ریسک بروز فلج بلز را افزایش می دهند.
علائم فلج بلز
علائم فلج بل ممکن است یک یا دو هفته پس از یک سرماخوردگی، عفونت گوش یا عفونت چشم رخ دهد ، این علائم معمولا به طور ناگهانی ظاهر می شوند.
- ضعف یا فلج عضلات صورت
- افتادگی صورت
- دشواری در تنفس
- تورم صورت
- ناتوانایی در پلک زدن
- مشکل در صحبت کردن بطور صحیح و واضح
- اختلال و سختی در بلع غذا و نوشیدن مایعات
- آبریزش بینی
- گرفتگی بینی
- محو شدن چین و چروک‌های پیشانی
- حساسیت به صدا و درد گوش
- افزایش یا کاهش ترشح بزاق
- آبریزش آب از دهان
- تغییر حس چشایی
- مقاومت چشم در برابر بسته شدن
- حساسیت به نور
- افتادگی پلک و ابرو
- کاهش یا افزایش تولید اشک
دلایل فلج بلز
اگرچه علت اصلی این بیماری تاکنون بطور دقیق مشخص نشده است اما متخصصان عفونت های ویروسی را مهم ترین عامل خطر در بروز این بیماری می دانند که شایع ترین آن ها عبارتند از :
- ویروس سرخجه
- ویروس اوریون
- ویروس آنفولانزا نوع B
- ویروس کوکساکی
- ویروس هرپس سیمپلکس، که موجب ایجاد تبخال ها و تبخال تناسلی می شود.
- ویروس اچ آی وی HIV (عامل بیماری ایدز)، که سبب آسیب سیستم ایمنی می شود.
- ویروس هرپس زوستر که سبب بروز آبله مرغان و زونا می شود.
- ویروس Epstein-Barr، که باعث ایجاد بیماری مونونوکلئوز (بیماری بوسه) می شود.
- بیماری سارکوئیدوز، که موجب التهاب در ارگانهای بدن می شود.
- بیماری لایم، که نوعی عفونت باکتریایی است و توسط کنه های آلوده ایجاد می شود
- بیماری های تنفسی مثل آدنوویروس
درمان فلج بلز
درمان دارویی
داروهای کورتیکواستروئیدی از جمله داروهای متداول در درمان این بیماری هستند که با خواص ضدالتهابی قوی به کاهش التهاب و تورم صورت کمک می کنند.
داروهای ضد ویروسی نیز در کنار داروهای استروئیدی تجویز می شوند و در برخی مبتلایان موثر هستند.
فیزیوتراپی فلج بلز
فیزیوتراپی موثرترین و بهترین روش درمان فلج صورت است.
فیزیوتراپیست ابتدا اقدام به ارزیابی دقیق شرایط بیمار کرده و با توجه به شدت علائم برنامه درمانی مخصوصی را برای بیمار تنظیم می کند.
موثرترین راهکارهای فیزیوتراپی در درمان فلج صورت عبارتند از :
تمرینات ورزشی
ورزش دادن صورت به شکل ملایم، موجب حفظ کشیدگی و حالت طبیعی عضلات صورت و کاهش ضعف عضلات شده و به بهبود هماهنگی و حفظ حافظه حرکتی در عضلات صورت نیز کمک می کند.
تمرینات ورزشی صورت که فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می دهد با هدف حفظ آمادگی مغز در زمینه‌ی پالس های الکتریکی مورد نیاز برای کنترل عضلات مختلف صورت ارائه می شود تا بیمار پس از بهبود یبتواند بدرستی از عضلات صورت خود استفاده کند.
این تمرینات باید بطور مکرر و حداقل سه بار در روز انجام بگیرند و برای انجام آن ها نیازی به مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی نبوده و فرد می تواند تحت نظر متخصص فیزیوتراپی در منزل آن ها را انجام دهد.
ماساژ درمانی
انجام تکنیک های ماساز توسط فیزیوتراپیست بر روی عضلات صورت سبب بهبود جریان خون و کاهش تورم صورت شده و از طرفی میزان اکسیژن رسانی به این عضلات را نیز افزایش می دهد و به درمان فلج بلز کمک می کند.
لیزر تراپی
درمان با لیزر سبب کاهش درد و التهاب صورت ، بهبود عملکرد عصب صورت و ترمیم عصب می‌شود.
دیاترمی
دیاترمی موجب کاهش درد، افزایش عملکرد متابولیک و جلوگیری از انقباض بیش از حد عضلات صورت می شود.
سوزن خشک
سوزن خشک یا درای نیدلینگ نیز از روش های موثر در درمان فلج بلز است که در طی آن قرار دادن سوزن‌های نازک در نقاط خاص پوست موجب تحریک اعصاب و عضلات می‌شود و می تواند به روند بهبودی کمک کند.
بیوفیدبک
این روش درمانی نوین به بیمار کمک میکند تا با شناسایی و تمرکز بر عضلات درگیر آگاهی بیشتری نسبت به عضلات صورت خود بدست آورده و بتواند کنترل حرکت عضلات صورت را دوباره به دست آورد.
الکتروتراپی
تحریک الکتریکی برای درمان فلج بلز با تحریک تعدادی از عضلات و اعصاب برای حفظ کشیدگی و حالت طبیعی عضلات و بهبود کارایی آن‌ها ارائه می شود.
کلمات مرتبط :
فیزیوتراپی فلج بلز – فیزیوتراپی در منزل تهران – فیزیوتراپی در تهرانپارس – فیزیوتراپی در نارمک – دکتر فیزیوتراپی
