آرتروز گردن یک بیماری دژنراتیو شایع است که بر ستون فقرات گردنی یا ناحیه گردن تأثیر می گذارد و می تواند منجر به گردن درد شود. با افزایش سن، استخوانها، دیسکها و مفاصل گردن دچار سایش و پارگی میشوند که منجر به تجزیه تدریجی غضروفها و سطوح مفصلی میشود. آرتروز گردن بسیار شایع است، به ویژه در میان افراد مسن، اما می تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد، به ویژه آنهایی که دچار استرس یا فشار مکرر در گردن می شوند.
استئوآرتریت (OA) یک اختلال مفصلی است که از زوال تدریجی غضروف – بافت بالشتک درون مفاصل – ناشی می شود. هنگامی که این غضروف از بین می رود، استخوان ها مستقیماً روی یکدیگر ساییده می شوند و باعث درد، سفتی و التهاب می شوند. در استئوآرتریت گردن، این فرآیند به طور خاص بر ستون فقرات گردنی تأثیر میگذارد که از گردن حمایت میکند و در عین حال حرکت را قادر میسازد. با گذشت زمان، آسیب به غضروف می تواند منجر به خارهای استخوانی (استئوفیت) شود که تحرک را بیشتر محدود کرده و باعث ناراحتی می شود.
علائم آرتروز گردن
آرتروز گردن از طریق علائم مختلفی ظاهر می شود، که ممکن است به صورت ناراحتی خفیف شروع شود و به مسائل شدیدتر و مداوم تبدیل شود. موارد زیر برخی از علائم اولیه هستند:
- درد و سفتی گردن: درد یا سفتی مداوم در گردن، به ویژه پس از دوره های طولانی عدم تحرک یا نشستن در یک وضعیت.
- سردرد: اغلب، درد ناشی از گردن به سر سرایت می کند و باعث سردرد تنشی می شود.
- کاهش دامنه حرکتی: افراد ممکن است در چرخاندن کامل سر خود با مشکل مواجه شوند که تحرک و انعطاف پذیری را محدود می کند.
- احساس ساییدن یا ترکیدن: حرکت گردن ممکن است به دلیل تماس استخوان به استخوان صداهای ساییدن یا ترکیدن ایجاد کند.
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن: در موارد شدید، آرتروز گردن می تواند اعصاب مجاور را تحریک کند و منجر به احساس بی حسی، گزگز یا حتی ضعف در شانه ها، بازوها و دست ها شود.
علائم اولیه اغلب با درمان های محافظه کارانه قابل کنترل هستند. با این حال، با پیشرفت بیماری، علائم بارزتر می شوند و نیاز به مدیریت شدیدتری دارند.
علل و عوامل خطر
عوامل متعددی در ایجاد آرتروز گردن نقش دارند که مهمترین آنها سن است. در اینجا نگاهی دقیق تر به علل اصلی و عوامل خطر وجود دارد:
افزایش سن: با افزایش سن، غضروف ها به طور طبیعی فرسوده می شوند و باعث می شود که آرتروز در بین افراد مسن شایع تر شود.
ژنتیک: سابقه خانوادگی آرتروز یا اختلالات مفصلی می تواند حساسیت را افزایش دهد.
فشار فیزیکی و حرکت تکراری: مشاغل یا فعالیت هایی که شامل حرکات مکرر گردن یا دوره های طولانی وضعیت نامناسب است، خطر ابتلا به اسپوندیلوز گردن را افزایش می دهد.
آسیب های گذشته: ضربه به گردن، مانند ضربه شلاقی، می تواند انحطاط غضروف را تسریع کند و منجر به شروع زودتر استئوآرتریت گردن شود.
مراحل آرتروز گردن
استئوآرتریت گردن در مراحل مختلف پیشرفت می کند که هر کدام با علائم بدتر می شوند:
مرحله اولیه: سفتی و ناراحتی خفیف در گردن، اغلب تنها پس از فعالیت های خاص یا موقعیت های طولانی مدت قابل مشاهده است.
مرحله متوسط: درد و سفتی مداوم با کاهش دامنه حرکتی قابل توجه است. این مرحله ممکن است شامل تحریک گاه به گاه عصبی و علائم تشعشعی باشد.
مرحله پیشرفته: درد شدید، محدودیت حرکتی قابل توجه و بی حسی یا گزگز مکرر در اندام فوقانی. خارهای استخوانی و فرسایش شدید غضروف اغلب در تصویربرداری قابل مشاهده است.
روشهای درمان
اکثر موارد آرتروز گردن را میتوان با روش های غیرجراحی مدیریت کرد که هدف آن کاهش درد، بهبود عملکرد و جلوگیری از فرسودگی بیشتر است:
داروها: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) به کاهش درد و التهاب کمک می کنند، در حالی که شل کننده های عضلانی ممکن است سفتی را کاهش دهند.
فیزیوتراپی: یک برنامه تمرینی ساختاریافته که توسط فیزیوتراپیست طراحی شده است می تواند انعطاف پذیری را بهبود بخشد، عضلات حمایت کننده را تقویت کند و دامنه حرکتی را افزایش دهد.
گرما و سرما درمانی: استفاده از گرما می تواند به آرامش عضلات کمک کند، در حالی که کمپرس سرد التهاب و درد بی حس را کاهش می دهد.
وقتی درمان های محافظه کارانه نمیتوانند تسکین کافی را ارائه دهند، گزینههای تهاجمی تری در نظر گرفته میشوند:
تزریق: تزریق کورتیکواستروئید به طور مستقیم در ناحیه آسیب دیده التهاب را کاهش می دهد و باعث تسکین موقت درد می شود.
جراحی: گزینههای جراحی مانند فیوژن ستون فقرات گردن یا تعویض دیسک معمولاً برای موارد شدید که فشردگی عصب و مسائل ساختاری به طور قابلتوجهی بر کیفیت زندگی تأثیر میگذارد، اختصاص دارد.
فواید فیزیوتراپی در درمان آرتروز گردن
تسکین درد: یکی از مهمترین فواید فیزیوتراپی، کاهش درد و ناراحتی ناشی از آرتروز گردن است. فیزیوتراپیستها با استفاده از تکنیکهایی مانند ماساژ، گرما درمانی، یخ درمانی و تحریک الکتریکی میتوانند به تسکین درد کمک کنند.
افزایش دامنه حرکتی: فیزیوتراپی با استفاده از تمرینات کششی و تقویتی به بهبود دامنه حرکتی گردن و افزایش انعطافپذیری کمک میکند. این امر به کاهش سفتی و بهبود عملکرد روزانه فرد کمک میکند.
تقویت عضلات گردن: تمرینات تقویتی که توسط فیزیوتراپیست تجویز میشوند، به تقویت عضلات گردن کمک میکنند. عضلات قویتر از گردن در برابر آسیب محافظت کرده و به بهبود وضعیت بدنی کمک میکنند.
بهبود وضعیت بدنی: وضعیت بدنی نامناسب میتواند باعث تشدید علائم آرتروز گردن شود. فیزیوتراپیستها با آموزش تمرینات اصلاحی به بهبود وضعیت بدنی و کاهش فشار بر روی مفاصل گردن کمک میکنند.
کاهش نیاز به دارو: فیزیوتراپی میتواند به کاهش نیاز به داروهای مسکن کمک کند. با بهبود عملکرد و کاهش درد، فرد میتواند مصرف داروهای خود را کاهش دهد.
بهبود کیفیت زندگی: با کاهش درد و افزایش عملکرد، فیزیوتراپی به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به آرتروز گردن کمک میکند. افراد میتوانند فعالیتهای روزمره خود را بهتر انجام دهند و از زندگی لذت بیشتری ببرند.