فیزیوتراپی پس از آرتروپلاستی ران ( تعویض مفصل ران )
در عمل آرتروپلاستی مفصل ران بخش گوی و کاسه هر دو با قسمت های مصنوعی (پروتز) جایگزین میشوند.
عمل جایگزینی کامل مفصل ران برای درمان عارضه های زیر ارائه میشود:
- استئوآرتریت (آرتروز) مفصل ران
- آرتریت روماتویید (روماتیسم مفصلی)
- التهاب مفصلی تروماتیک (ناشی از ضربه و تروما)
- اسپوندیلیت آنکیلوزان
- آواسکولار نکروزیس
- شکستکی های مشخص مفصل ران
- تومورهای خوش خیم و بدخیم
تعویض جزئی مفصل ران (همی آرتروپلاستی)
یک تعویض جزئی مفصل ران (همی آرتروپلاستی) فقط جایگزینی قسمت گوی مفصل ران است و کاسه مفصل ران به قوت خود باقی میماند و نیازی به تعویض ندارد. همی آرتروپلاستی زمانی انجام می شود که فقط به قسمت رانی یا فمورال مفصل ران (مفصل ران شامل سر و گردن استخوان ران و حفره استابولوم لگن است) آسیب وارد شود. این عمل غالبا در بیماران مسن و ضعیف انجام می شود و همچنین در مورد شکستگی های مربوط به سر یا گردن فمور (استخوان ران) انجام می شود.
بیمار چه حس و وضعیتی قبل از عمل دارد؟
قبل از عمل جراحی، افرادی که برای تعویض کامل مفصل ران انتخاب شده اند ممکن است درد شدید در ناحیه ران و کشاله ران را که می تواند تا پایین ران ادامه یابد توصیف کنند. درد ممکن است به طور قابل توجهی بر توانایی فرد در راه رفتن،بالا رفتن از پله ها،نشستن یا ایستادن،انجام فعالیت های روزانه و خوابیدن روی طرف آسیب دیده تاثیر بگذارد.
بلافاصله پس از عمل جراحی تعویض مفصل لگن، سفتی در ناحیه لگن و پا و ضعف عضلانی را تجربه خواهید کرد. در ابتدا درد عمدتا با دارو کنترل می شود. فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است بسته های یخ را برای کاهش درد و تورم توصیه کند و تمرینات ملایم و حرکات را به شما آموزش دهد که شروع کنید تا حرکت و قدرت شما بهبود پیدا کند.
تشخیص چطور صورت میگیرد؟
برای در نظر گرفتن تعویض کامل مفصل ران، اکثر افراد قبلا توسط پزشک متخصص ویزیت شده اند.
پزشک برای تشخیص اینکه آیا تغییراتی در استخوان ها و غضروف مفصل ران شما وجود دارد یا نه، اشعه ایکس را تجویز می کند.
اگر سقوط کرده اید، اشعه ایکس همچنین متخصصان مراقبت های بهداشتی را در تعیین اینکه آیا شکستگی وجود دارد یا خیر و آیا نیاز به عمل جراحی دارد (به منظور بازگرداندن عملکرد خود) راهنمایی میکند.
متخصص فیزیوتراپی دامنه حرکتی، قدرت و میزان تأثیر درد مفصل ران بر عملکرد شما را ارزیابی می کند.
فاکتورهای بررسی شده می توانند شامل نحوه ورود و خروج از رختخواب، نشستن و ایستادن، چمباتمه زدن، راه رفتن و حرکت از پله ها باشد.
نتایج این ارزیابی ها به شما کمک می کند تا تشخیص دهید که آیا از جراحی تعویض مفصل ران سود می برید یا خیر.
تعویض مفصل ران اغلب در بزرگسالان ۶۰ تا ۸۰ سال انجام میشود. تیم پزشکی شما به شما کمک می کند تا بر اساس اشعه ایکس و ارزیابی فیزیکی خود تعیین کنید که آیا نامزد مناسبی برای جراحی هستید.
فاکتورهای خطری که ممکن است در بهبودی شما اختلال ایجاد کنند شامل سن بالا،چاقی یا سابقه سیگار کشیدن یا مصرف زیاد الکل میباشند.
فیزیوتراپی پس از آرتروپلاستی ران
فیزیوتراپی قبل و پس از جراحی تعویض مفصل ضروری است.
قبل از عمل جراحی
فیزیوتراپیست شما می تواند به شما در مورد انتظارات شما از عمل جراحی آموزش میدهد و تمریناتی را برای بهبود وضعیت بدن قبل از عمل به شما آموزش میدهد.
در آمادگی برای جراحی،فیزیوتراپیست شما ممکن است به شما آموزش دهد:
- تمرینات بهبوددهنده انعطاف پذیری و تقویت کننده عضلات اندام تحتانی
- نحوه استفاده از واکر یا عصا برای راه رفتن و حرکت در مراحل بعدی
اقدامات احتیاطی بعد از عمل
فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است توصیه کند که برای بهبود ایمنی و بهبودی خود،در داخل خانه تغییراتی ایجاد کنید از جمله استفاده از صندلی بلند توالت فرنگی،نرده اطراف پله ها،نرده کنار تختخواب،صندلی وان یا میله های کمکی در حمام.این تغییرات بهتر است قبل از عمل جراحی انجام شوند،در نتیجه خانه شما برای بازگشت شما آماده خواهد بود.
فیزیوتراپی پس از آرتروپلاستی ران
در روز اول یا دوم پس از عمل، یک فیزیوتراپیست در کنار شما خواهد آمد تا درمان پس از جراحی را شروع کند.
فیزیوتراپیست شما همه احتیاطات پس از جراحی را برایتان مرور خواهد کرد تا از آسیب مجدد پیشگیری شود و به بازیابی عملکرد کامل تان کمک کند. بسته به شرایط خاص هر فرد و پروسه جراحی،ممکن است از شما تقاضا شود میزان وزن اندازی تان روی پای جراحی شده را محدود کنید. وزن اندازی ممکن است به میزان کمی همچون لمس انگشتان پا باشد و همانطور که جلوتر میروید وزن اندازی بیشتر میشود.فیزیوتراپیست شما به شما آموزش میدهد که چطور بطور صحیح وزن تان را روی پای جراحی شده قرار دهید و یک وسیله کمکی مثل واکر یا کراچ توصیه خواهد کرد تا سختی هنگام کار جهت بازیابی عملکرد فیزیکی تان را به حداقل برساند.در طی ریکاوری در مرحله حاد شما (سه روز اول تا پنجم پس از جراحی)،فیزیوتراپیست با شما کار خواهد کرد تا بطور مطمئنی به شما در موارد ذیل کمک کند:
- نحوه چرخش در رختخواب و بلندشدن از حالت خوابیدن و ایجاد وضعیت نشسته
- نحوه خروج از تخت برای ایستادن و حرکت کردن به سکت یک صندلی
- نحوه راه رفتن با وسایل کمکی (همچون واکر یا کراچ) در مسافت های کوتاه
- نحوه اجرا کردن تمرینات دامنه حرکتی و تقویتی در رختخواب
پس از جراحی، فیزیوتراپیست شما ممکن است توصیه کند که شما نباید:
- بیش از ۹۰ درجه مفصل ران جدیدتان را خم کنید
- به جلو بیش از ۹۰ درجه خم شوید (برای مثال شما قادر نخواهید بود که برای مدتی بیس از حد خم شوید و جوراب و کفش تان را بپوشید)
- پاهایتان را ضربدری قرار دهید
فیزیوتراپی چه در کلینیک و چه بصورت فیزیوتراپی در منزل و خانه بیمار در چندین هفته پس از جراحی باید ادامه پیدا کند. بسته به وضعیت کلی تان، شما ممکن است نیاز داشته باشید که در یک دوره توانبخشی ریکاوری شوید.
همانطور که شما در طی دوره فیزیوتراپی تان پیشرفت میکنید،شما کار کردن روی موارد ذیل را ادامه خواهید داد:
- قدم برداشتن و بالارفتن از پله
- تمرینات تعادلی (پس از جراحی تعادل تان ممکن است آسیب ببینید که میتواند خطر افتادن را به همراه داشته باشد)
- ورود به رختخواب و خروج از آن
- تمرینات دامنه حرکتی کامل مفصل ران جدید (همچون پوشیدن جوراب و کفش ها که برای مدتی منع شده بود)
- تمرینات تخصصی جهت تقویت عضلات جهت بهبود توانایی تان برای ایستادن و راه رفتن مطمئن و غیر وابسته
وقتی شما این فعالیتها را بدون کمک یا راهنمایی اجرا میکنید شما برای انجام فول فانکشن (عملکرد کامل تان) در خانه آماده میشوید هر چند شما ممکن است نیاز به ادامه فیزیوتراپی در کلینیک یا منزل داشته باشید.
جلسات فیزیوتراپی در منزل با تمرینات دامنه حرکتی و تقویتی عضلات و فعالیتهای تحمل وزن تا رسیدن به حداکثر عملکردتان ادامه پیدا خواهد کرد.
در اینجا فیزیوتراپی روی توانبخشی تخصصی مبتنی بر فعالیتتان و اهداف خاص تان تمرکز میکند همچون بازگشت به کار یا ورزش. رژیم تمرینی تان ممکن است شامل تکنیک های لیفتینگ (بلند کردن)، هل دادن،کشیدن گاری، بالارفتن از نردبان، تمرینات چابکی یا آهسته دویدن بسته به اهداف خاص،پیشرفت ریکاوری و سطح فعالیتی تان باشد.
آیا میتوان از این آسیب یا عارضه پیشگیری کرد؟
ممکن است که بتوانیم از استئوآرتریت ران پیشگیری کنیم یا شروع آن را کند کنیم (آرتروز یا استئوآرتریت به عنوان یک عارضه که میتواند به تعویض مفصل کامل ران منجر شود)
ما میتوانیم با انتخاب یک سبک زندگی سالم همچون شرکت در برنامه های ورزشی منظم و داشتن تغذیه سالم از این رخداد پیشگیری کنیم یا سرعت رخ دادن را کند کنیم.برنامه های ورزشی را از فیزیوتراپیست خود میتوانید دریافت کنید.
بیشتر از ۹۵ درصد شکستگی های هیپ (مفصل ران) با افتادن رخ میدهند.بهترین شیوه جهت پیشگیری از یک جراحی تعویض مفصل ناگهانی و فورس ماژور این است که از افتادن با فالینگ پیشگیری کنید.
فیزیوتراپیست شما میتواند به شما کمک کند که شانس افتادن تان را با ارزیابی خطر افتادن و شرح فعالیتهای بهبوددهنده تعادل و تمرینات وزن اندازی منظم کاهش دهید.همچنین فیزیوتراپیست شما میتوانپ تغییراتی در محیط منزل تان را توصیه کند که امنیت تان را بهبود ببخشد مثل حذف خطرات سفر مانند فرش های ناپایدار و بی ثبات یا اضافه کردن میله های کمک دست در حمام.
همه فیزیوتراپیست ها از طریق تحصیلات آکادمیک و تجربه های درمانی جهت درمان انواعی از بیماریها،عوارض و آسیب ها آماده میشوند.پس فیزیوتراپیست کلیه موارد لازمه را در جلسات فیزیوتراپی در منزل یا کلینیک و یا بیمارستان به بیمار گوشزد خواهد کرد.
چند نمونه از ورزشهای تقویت کننده عضلات
این ورزشها را انجام دهید تا عضلاتتان را قوی تر کنید.
-چند وقت یکبار: ۲ بار در روز
-۱۰ تکرار از هر تمرین را انجام دهید
(اگر شما با انجام این تمرینات کاملا راحت هستید میتوانید به تدریج تعداد حرکات را به بیست تکرار برسانید)
تمرینات را در حالت درازکش خوابیده انجام دهید تا حداکثر راحتی را داشته باشید.تختخواب شما یک مکان عالی برای انجام تمرینات تان است.
- تمرین اول Ankle pumps است
پنجه و مچ پایتان را مثل یک پمپ بالا و پایین کنید - تمرین دوم Thigh squeezes (quadriceps sets) است.عضله جلو ران را با به پایین فشردن پشت زانو به تخت سفت کنید.۵ ثانیه سفت کنید و شل کنید
- تمرین سوم Buttock squeezes (gluteal sets) است.عضلات باسن تان را سفت کنید و به هم بفشارید.۵ ثانیه سفت کنید و شل کنید
- تمرین چهارم Heel slides (hip and knee flexion) است.مفصل ران جدیدتان و زانو را با سر دادن پاشنه به سمت باسن تان خم کنید در حالیکه پاشنه تان را روی تخت حفظ میکنید
- تمرین پنجم Leg slides (abduction/adduction) است.پای جراحی شده را در حالت طاق باز به سمت خارج از خود دور کنید (پا چرخش نکند و کشکک صاف بماند).سپس پا را به وضعیت اولیه بازگردانید
- تمرین ششم Lying kicks (short arc quadriceps) است.به پشت بخوابید و یک بالش یا حوله زیر زانو پای جراحی شده بگذارید (حداقل ۶ اینج).سپس پای جراحی شده را صاف کنید.وضعیت را ۵ ثانیه حفظ کنید و به آرامی پایتان را به پایین بیاورید و ریلکس کنید.پشت زانویتان باید تماس اش با بالش یا حوله در طی انجام تمرین حفظ شود
- تمرین هفتم Straight leg raises است.طاق باز (به پشت) بخوابید.پای غیرجراحی شده را خم نگه دارید در حالیکه کف پا روی زمین یا تخت است.سپس عضلات جلوی ران سمت جراحی شده تان را سفت کنید تا زانو سفت شود.سپس پای جرتحی شده را سی تا چهل سانتی متر بالا بیاورید.وضعیت را ۵ ثانیه حفظ کنید و به آرامی پایتان را به پایین بیاورید و ریلکس کنید.
- تمرین هشتم Sitting kicks (long arc quadriceps) است.روی یک صندلی محکم یا لبه تخت بنشینید.زانویتان را صاف کنید.وضعیت را ۵ ثانیه حفظ کنید و به آرامی پایتان را به پایین بیاورید و ریلکس کنید.
ترجمه مقاله
توسط فیزیوتراپیست محمدرضا جانپور
نظام پزشکی: ف ۴۹۳۹
فیزیوتراپی در کلینیک و منزل (تهران و کرج)
مشاوره رایگان با ما از طریق شما ذیل بطور تلفنی یا در پیام رسان
۰۹۱۲۲۶۵۵۶۴۸
کلمات مرتبط :
فیزیوتراپی پس از تعویض مفصل ران – فیزیوتراپی پس از آرتروپلاستی ران – فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل ران – فیزیوتراپی پس از پروتز ران – فیزیوتراپی بعد از پروتز ران – توانبخشی پس از تعویض مفصل ران – توانبخشی بعد از تعویض مفصل ران – توانبخشی پس از آرتروپلاستی مفصل ران – توانبخشی بعد از آرتروپلاستی مفصل ران – متخصص توانبخشی – آرتروپلاستی مفصل ران – کلینیک فیزیوتراپی – مرکز توانبخشی – توانبخشی در منزل – فیزیوتراپی در منزل
