انگشت چکشی نوعی بدشکلی و ظاهر غیر طبیعی انگشت پا است که اغلب در انگشتان کوچکتر پا رخ می دهد. این عارضه می تواند سبب درد انگشت پا بخصوص حین راه رفتن و ایجاد محدودیت حرکتی برای فرد شود. انگشت چکشی تغییر شکلی است که یک یا چند انگشت کوچکتر را تحت تاثیر قرار می دهد، جایی که مفصل میانی به طور غیر طبیعی خم می شود و ظاهری پیچ خورده ایجاد می کند. این وضعیت اغلب ناشی از عدم تعادل در عضلات، تاندون ها یا رباط هایی است که به طور معمول انگشتان پا را صاف نگه می دارند. با گذشت زمان، تغییر شکل می تواند بدتر شود و منجر به سفتی، درد و مشکل در راه رفتن شود. فیزیوتراپی یکی از روشهای موثر در مدیریت این عارضه است.
عوامل کلیدی در بروز انگشت چکشی شامل کفش‌های نامناسب، به‌ویژه کفش‌های پاشنه بلند یا کفش‌هایی با پنجه باریک، استعداد ژنتیکی و بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتریت هستند. زنان بیشتر از مردان به دلیل انتخاب سبک زندگی مانند پوشیدن کفش‌های محدودکننده به انگشت چکشی مبتلا می‌شوند. درک این شرایط برای مدیریت و پیشگیری از عوارض بسیار مهم است.
برای درک انگشت چکشی، بررسی آناتومی انگشت پا ضروری است. به طور معمول، انگشت پا شامل سه استخوان است که توسط مفاصل به هم متصل شده اند. رباط ها و تاندون ها تراز مناسب این مفاصل را تضمین می کنند و باعث حرکت صاف و تعادل می شوند.
هنگامی که انگشت چکشی رشد می کند، تاندون ها سفت شده یا نامتعادل می شوند. این باعث خم شدن مفصل میانی و ایجاد تغییر شکل پنجه مانند می شود. با گذشت زمان، انگشت پا ممکن است سفت شود و انعطاف پذیری خود را از دست بدهد و صاف کردن آن را به چالش بکشد. این تغییرات همچنین می تواند به نوک انگشت پا فشار بیاورد و منجر به میخچه یا پینه دردناک شود.
انواع و علائم انگشت چکشی
دو نوع اصلی انگشت چکشی وجود دارد:
انگشت چکشی انعطاف پذیر: این یک تغییر شکل در مراحل اولیه است که در آن انگشت پا هنوز می تواند در مفصل حرکت کند. درمان در این مرحله موثرتر است زیرا بافت ها به طور قابل توجهی سفت نشده اند.
انگشت چکشی سفت و سخت: در این مرحله پیشرفته، تاندون های انگشت پا سفت شده و حرکت محدود شده است. اغلب برای اصلاح ناهنجاری به جراحی نیاز است.
علائم انگشت چکشی ممکن است از ناراحتی خفیف تا درد شدید متغیر باشد. علائم کلیدی عبارتند از:
- بدشکلی قابل مشاهده: انگشت خمیده یا پیچ خورده بارزترین علامت است.
- درد یا تحریک: درد ممکن است هنگام راه رفتن یا پوشیدن کفش ایجاد شود.
- میخچه و پینه: اصطکاک ناشی از فشار کفش منجر به ضخیم شدن پوست می شود.
- التهاب: تورم یا قرمزی در مفصل.
اگر انگشت چکشی درمان نشود، می تواند عوارضی مانند زخم یا عفونت ایجاد کند، به ویژه در افراد مبتلا به دیابت یا مشکلات گردش خون.
علل و عوامل خطر
سبک زندگی و عادات
شایع ترین علت مرتبط با سبک زندگی برای انگشت چکشی پوشیدن کفش نامناسب است. کفش‌هایی که خیلی تنگ، خیلی باریک یا پاشنه بلند هستند، انگشتان پا را در موقعیت‌های غیرطبیعی قرار می‌دهند و خطر تغییر شکل را افزایش می‌دهند. با گذشت زمان، فشار مداوم ناشی از کفش های نامناسب باعث ضعیف شدن عضلات و تاندون های انگشتان پا می شود.
ورزشکاران، رقصندگان و افرادی که از نظر فیزیکی مشاغل سختی دارند نیز ممکن است به دلیل استرس مکرر روی پاها مستعد ابتلا به انگشت چکشی باشند. تغییرات سبک زندگی می تواند این خطرات را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
شرایط پزشکی
برخی از شرایط پزشکی نیز در ایجاد انگشت چکشی نقش دارند. به عنوان مثال، آرتروز می تواند باعث التهاب مفاصل، ضعیف شدن تاندون ها و ماهیچه های انگشتان پا شود. دیابت که بر اعصاب و خون رسانی به پا تأثیر می گذارد نیز می تواند احتمال ابتلا به این بدشکلی را افزایش دهد.
ضربه، مانند ضربه زدن یا شکستن انگشت پا، یکی دیگر از دلایل بالقوه است. افرادی که کف پای صاف یا قوس بلند دارند، از نظر آناتومیکی بیشتر مستعد ابتلا به انگشت چکشی هستند، که اهمیت مراقبت های پیشگیرانه را برجسته می کند.
گزینه های درمانی برای انگشت چکشی
گزینه های غیر جراحی اغلب اولین خط دفاعی در برابر انگشت چکشی هستند، به ویژه در مراحل اولیه آن.
- فیزیوتراپی و ورزش: تمرینات کششی و تقویتی به بهبود انعطاف پذیری انگشتان پا و کاهش درد کمک می کند. کشش انگشتان پا، برداشتن اجسام کوچک با انگشتان پا و ماساژ پا می تواند مفید باشد.
- کفش‌های اصلاحی: تعویض کفش‌هایی با پنجه پهن، پاشنه‌های کوتاه و زیره‌های بالشتک‌دار می‌تواند فشار روی انگشتان پا را کاهش دهد. درج‌های ارتز و فاصله‌دهنده انگشتان پا، پشتیبانی بیشتری را فراهم می‌کنند.
- داروها: مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن می‌توانند تورم و ناراحتی را کاهش دهند. برای درد شدید، پزشکان ممکن است داروهای ضد التهابی تجویز کنند.
- آتل ها و پدها: آتل ها یا بالشتک های تخصصی به نگه داشتن انگشت پا در وضعیت مستقیم کمک می کنند و از خم شدن بیشتر جلوگیری می کنند.
این درمان‌ها زمانی بهترین نتیجه را دارند که با تغییراتی در سبک زندگی ترکیب شوند، مانند اجتناب از کفش‌های پاشنه بلند یا تنگ.
زمانی که روشهای غیرجراحی بی‌اثر باشند، یا انگشت چکشی به مرحله سفت و سخت پیش رفت، ممکن است جراحی لازم باشد.
- آرتروپلاستی: در این روش بخشی از مفصل خم شده برای صاف شدن انگشت پا برداشته می شود.
- آرترودز: این شامل ترکیب شدن مفصل ( به هم جوش خوردن استخوان ها ) برای ایجاد ثبات و کاهش درد است.
- انتقال تاندون: تاندونهای یک قسمت از انگشت پا برای بازگرداندن تعادل و بهبود هم‌ترازی، تغییر مکان می‌دهند.
بهبودی پس از جراحی شامل پوشیدن کفش یا بریس مخصوص و انجام فیزیوتراپی برای بازیابی تحرک است. بیماران معمولاً بهبود قابل توجهی در عملکرد انگشتان پا و تسکین درد بعد از جراحی تجربه می کنند.
در صورتی که این عارضه سببب بروز درد و ناتوانی در راه رفتن برای شما شده و قادر به مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی آیتن در شریعتی تهران نیستید می توانید از خدمات فیزیوتراپی در منزل ما بهره ببرید.
