اسکولیوز ، علائم و راههای درمان

اسکولیوز عارضه ای است که با ایجاد انحنای طرفی ستون فقرات همراه است.

ستون فقرات در حالت طبیعی در جهت جلویی و پشتی دارای انحنای طبیعی است اما انحنای طرفی ستون فقرات یک وضعیت غیر طبیعی به شمار می آید.

به دلیل این که مهره های ستون فقرات نمی توانند بدون چرخش به طرفین خم شوند، اسکولیوز سبب خم شدن به طرفین و چرخش مهره ها می شود.

در این شرایط چند مهره حول محور عمودی خود چرخیده به گونه ای که زوائد خاری آن ها به سمت تقعر انحنا و جسم مهره ای به سمت تحدب انحنا متمایل می شود.

چرخش مهم ترین جز اسکولیوز ستون فقرات محسوب می شود که دلیل ایجاد برجستگی در دنده ها بوده و در افراد مبتلا به اسکولیوز این برجستگی بیشتر جلب توجه می کند.

انحنای اصلی در این بیماری اغلب در ناحیه توراسیک ایجاد شده و موجب بروز تغییرات استراکچرال در ستون مهره ها می شود.
این انحنا در اسکولیوزهای آیدیوپاتیک معمولا یک انحنای به سمت راست در احیه توراسیک بوده که در بین مهره های T4 تا T12 تشکیل می شود.

انواع اسکولیوز

اسکولیوز ساختاری

انحنای غیر قابل تغییر ستون فقرات به سمت لترال همیشه بوده و با روتیشن فیکس شده مهره ها همراه است.
زوائد خاری به سمت تقعر و جسم مهره به سمت تحدب می چرخد.
بیشترین چرخش مهره ها در قسمت راس انحنا رخ می دهد.
هرچه میزان انحنا بیشتر باشد، میزان چرخش نیز افزایش می یابد.

فلکشن قدامی تنه موجب برآمدگی دنده ها به سمت پشت و در سمت محدب انحنا می شود.
در سمت تقعر انحنا، کامپرشن مهره ای رخ داده در حالی که در سمت تحدب دنده ها از هم دور می شوند.
برآمدگی ایجاد شده در پشت با خم شدن به سمت جلو به علت چرخش مهره ها و برجسته شدن دنده ها و اسکاپولا به سمت پشت تشدید می شود.
برآمدگی ایجاد شده از دنده ها در جلوی قفسه سینه و در سمت تقعر دیده می شود.
تغییرات استراکچرال نیز در ستون فقرات دیه می شود.
این نوع اسکولیوز با تغییر وضعیت و تلاش بیمار قابل اصلاح نیست.

اسکولیوز غیر ساختاری (عملکردی)

انحنای قابل تغییر ستون فقرات به سمت لترال است که ماهیت دینامیک یا پوزیشنال دارد.
هیچ گونه تغییر استراکچرال و یا روتینشال در راستای مهره ها وجود ندارد.
هنگامی که فرد در وضعیت سوپاین و یا پرون قرار دارد انحنا از بین می رود.
با فلکشن جلویی تنه نیز انحنای جانبی از بین می رود.
این نوع اسکولیوز با روش های معمول بخصوص فیزیوتراپی ستون فقرات قابل درمان است.

دلایل اسکولیوز

• ناهنجاری های مادرزادی مانند بدشکلی استخوان ها حین رشد، ضعف نامتقارن عضلانی، اختلال دوک عضلانی و عضلات پارااسپاینال
• عوامل مادرزادی مانند فلج مغزی ، میلومننگوسل، نوروفیبروماتوزیس و آرتروزگریپوزیس
• دیستروفی عضلانی
• راشیتیسم
• استئومالاشیا
• بیماری های شاخ قدامی نخاع
• پاراپلژی تروماتیک
• شکستگی ها و دررفتگی های مفاصل ستون فقرات
• دفورمیتی های مادرزادی و یا اکتسابی در نتیجه عادات حرکتی غلط

درمان اسکولیوز

در صورتی که اسکولیوز در زمان مناسب و قبل از تکمیل رشد استخوانی در کودک تشخیص داده شود با درمان های کانسراتیو قابل درمان است.

استفاده از بریس های مخصوص برای جلوگیری از پیشرفت انحنا و اصلاح دائمی و ایجاد ثبات در انحنا موثر است.

فیزیوتراپی و تمرین درمانی مهم ترین بخش درمان اسکولیوز را شامل می شود.

متخصص فیزیوتراپی در کنار تمرین درمانی از مدلیته های درمانی دیگر همچون تحریک الکتریکی به منظور تقویت عضلات ضعیف شده در سمت تحدب استفاده می کند.

تمرینات فیزیوتراپی در درمان اسکولیوز با هدف بهبود و افزایش قدرت و کنترل پاسچرال عضلات تنه و افزایش تحرک در ساختارهای سفت شده انجام می گیرد.

با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی تمرینات فیزیوتراپی کمر را در درمان اسکولیوز موثر است دریافت نمایید.

بیماران مبتلا به ناهنجاری ستون فقرات می تواننند از مزایای درمان فیزیوتراپی در منزل بهره ببرند.

در صورتی که ناهنجاری ایجاد شده بحدی شدید باشد که با روش های فیزیوتراپی اصلاح نباشد عمل جراحی ضروری است.

تمرینات اختصاصی فیزیوتراپی

• تقویت عضلات شکم و اکستانسورهای تنه.
• تقویت عضلات فلکسور طرفی تنه در سمت تحدب.
• آموزش پاسچر مناسب به بیمار توسط فیزیوتراپیست.
• کشش ساختارهای که در قسمت تحدب انحنا قرار دارند.

لازم به ذکر است قبل از هرگونه اقدام درمانی توسط درمانگر خود در ابتدا کارت نظام پزشکی و یا کارت انجمن فیزیوتراپی را درخواست کنید.

محمدرضا جانپور

متخصص فیزیوتراپی و توانبخشی

فیزیوتراپی در منزل و کلینیک

09122655648

02177699708