تنگی کانال نخاعی گردنی یکی از مشکلات ستون فقرات گردنی است که می تواند علائم حسی و عصبی را به همراه داشته باشد.
کانال نخاعی یک دهانه دایره‌ای است که از طول ستون فقرات فراتر می‌رود و شامل نخاع و ریشه‌های عصبی موجود است. اصطلاح تنگی نخاعی به باریک شدن این کانال و یا فضایی که ریشه عصبی از ستون فقرات خارج می‌شود اشاره دارد. تنگی می تواند در هر قسمت از ستون فقرات رخ دهد.
تنگی کانال نخاعی گردنی به باریک شدن کانال نخاعی به‌ویژه در ناحیه گردن گفته می‌شود. این باریک شدن می تواند ناشی از تغییرات فیزیولوژیکی مانند بزرگ شدن مفاصل یا بافت های نرم مانند دیسک باشد. باریک شدن قابل توجه می تواند منجر به فشرده شدن ریشه های عصبی و یا نخاع شود و بر عملکرد سیستم عصبی تأثیر بگذارد. این ممکن است علائم مختلفی از جمله درد و گزگز در اندام فوقانی و یا هر چهار اندام را به همراه داشته باشد.
دلایل و عوامل افزایش دهنده خطر
برخی از شرایطی که خطر تنگی کانال نخاعی گردنی را افزایش می دهند عبارتند از :
- اختلال عملکرد وضعیتی یا ستون فقرات: موقعیت های طولانی مدت مکرر می تواند منجر به سفتی در نواحی خاصی از ستون فقرات شود. این باعث ایجاد نواحی در ستون فقرات می شود که به خوبی حرکت نمی کنند و مناطقی که با حرکت زیاد جبران می شوند. این می تواند به تنگی و در نهایت منجر به آرتریت شود.
- آرتریت: همه افراد با افزایش سن دچار انحطاط می شوند. تغییرات آرتروز در ستون فقرات می تواند منجر به خارهای استخوانی (رشد استخوان)، برآمدگی دیسک، رباط های متورم و بزرگ شدن مفاصل ستون فقرات شود که همگی می توانند باعث تنگی ستون فقرات شوند.
- فتق و بیرون زدگی دیسک: نشت مواد داخلی از دیسک می تواند باعث فشرده شدن یا تحریک ریشه های عصبی یا نخاع شود.
- تروما: آسیب ضربه ای به گردن گاهی اوقات می تواند باعث شکستگی یا التهاب شدید شود که ریشه های عصبی یا نخاع را فشرده کند.
- تومور های نخاعی: تومورهای سرطانی می توانند به اعصاب و نخاع نفوذ کنند و منجر به بروز تنگی کانال نخاعی شوند.
علائم تنگی کانال نخاعی گردنی
افراد مبتلا به فشردگی عصب گردنی ممکن است در مراحل اولیه هیچ علامتی را تشخیص ندهند. با این حال، در طول زمان، علائم ممکن است قابل توجه تر شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- گردن درد: گردن ممکن است با کاهش دامنه حرکتی سفت و دردناک باشد. گاهی اوقات صداهای ساینده قابل شنیدن ممکن است با حرکت گردن مشهود باشد.
- درد عصبی: درد تند و سوزشی و یا بی حسی و درد در پایین دست ها و یا پاها ممکن است به خصوص با خم شدن گردن به پایین یا بالا مشهود باشد.
- ضعف یا بی‌حسی: ضعف دست و یا بی‌حسی در بازو می‌تواند به اندازه‌ای بد باشد که بر گرفتن تأثیر بگذارد. این علائم می تواند در سایر قسمت های بدن مانند هر دو دست یا پا نیز دیده شود.
- کاهش مهارت های حرکتی: فرد ممکن است در حرکات حرکتی ظریف مانند نوشتن دست، بستن دکمه پیراهن، باز کردن در، چرخاندن کلید، تایپ کردن و غیره با مشکل مواجه شود.
موارد نادر اما شدید تنگی کانال نخاعی گردنی، می تواند طناب نخاعی را فشرده کند و علائم شدیدتری ظاهر شود که عبارتند از:
- تغییرات در راه رفتن: پاها ممکن است احساس سنگینی و کندی داشته باشند که ممکن است باعث ایجاد مشکل در تعادل و راه رفتن شود.
- تغییر در حس و کنترل هر 4 اندام
- بی اختیاری: ممکن است در کنترل روده و یا مثانه دچار مشکل شود و بی اختیاری ادرار و مدفوع رخ دهد.
- فلج: ممکن است عملکرد و احساس هر قسمت از بدن زیر سطح برخورد نخاع را به طور کامل از دست بدهد.
اگر این علائم وجود داشته باشد، مهم است که از یک پزشک در نزدیکترین اورژانس بیمارستان خود به دنبال مراقبت های پزشکی اورژانسی باشید.
فیزیوتراپی و تنگی کانال نخاعی گردنی
فیزیوتراپیست ها می توانند علائم و نشانه های اولیه تنگی کانال نخاعی را از طریق گرفتن شرح حال دقیق و معاینه فیزیکی مشاهده کنند. اگر مشکوک به تنگی کانال نخاعیباشد، درمانگران ممکن است برای تعیین علت دقیق علائم، ارجاع برای عکسبرداری با اشعه ایکس از ستون فقرات گردن را توصیه کنند. در همین حال، اگر علائم حداقل باشد، متخصصان فیزیوتراپی می توانند انواع تکنیک های درمانی مانند درمان دستی، طب سوزنی، آزادسازی بافت نرم و توانبخشی ورزش را برای مدیریت علائم انجام دهند.
فیزیوتراپی کمک زیادی به مدیریت علائم تنگی کانال نخاعی گردنی می کند و با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی و یا بصورت فیزیوتراپی در منزل می توان از آن بهره برد.
زمان بهبودی تنگی کانال نخاعی تا حد زیادی به شدت و علت تنگی بستگی دارد. اکثر افرادی که درد تحت فشار قرار دادن ریشه عصبی (بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف، درد تیراندازی) را تجربه می کنند، در عرض یک ماه بهبود می یابند، اما علائم درجه پایین برای چند ماه ادامه خواهند داشت. تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که درمان دستی را با برنامه ورزشی فیزیوتراپی در منزل دریافت می‌کنند، در عرض شش هفته بهبود قابل توجهی در درد گردن و بازو خواهند داشت.
جراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی گردنی
اگر جراحی در نهایت ضروری باشد، دو عمل جراحی اساسی انجام می شود.
بسته به علت و محل تنگی کانال نخاعی، جراحی ممکن است از جلو انجام شود که به آن فیوژن قدامی گردن معروف است. جراحی ممکن است از پشت گردن نیز انجام شود که معمولاً لامینکتومی خلفی نامیده می شود. ممکن است گزینه ای برای جراحی ستون فقرات کم تهاجمی وجود داشته باشد.
پس از جراحی نیز و در دوران نقاهت توانبخشی منظم با فیزیوتراپی از اهمیت زیادی برخوردار است و به روند درمان کمک زیادی می کند.
نویسنده: فیزیوتراپیست محمدرضا جان پور
شماره نظام پزشکی : ف ۴۹۳۹
فیزیوتراپی در منزل و کلینیک (تهران و کرج)
نوبت دهی مشاوره و درمان : ۰۹۱۲۲۶۵۵۶۴۸
کلمات مرتبط :
