توانبخشی آسیب رباط صلیبی قدامی (جلویی) با فیزیوتراپی در دهه گذشته دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است.
اهداف اصلی توانبخشی رباط صلیبی قدامی (جلویی) با فیزیوتراپی در زانوی آسیب دیده چیست؟
- بدست آوردن ثبات عملکردی خوب
- بهبود قدرت عضلانی
- رسیدن به امکان پذیرترین سطح عملکردی
- کاهش خطر برای آسیب مجدد
- تمرینات فیزیوتراپی زنجیره بسته و باز حرکتی نقش مهمی در بدست آوردن مجدد قدرت عضلانی بالاخص قدرت عضلات چهار سر ران و پشت ران (همسترینگ) و ثبات زانو دارند
تمرینات فیزیوتراپی زنجیره بسته حرکتی نسبت تمرینات فیزیوتراپی زنجیره باز حرکتی در توانبخشی رباط صلیبی قدامی محبوب تر شده اند.
فیزیوتراپیست ها معتقدند که تمرینات فیزیوتراپی زنجیره بسته به علت کشش کمتر روی گرافت یا پیوند رباط صلیبی قدامی (acl) مطمئن تر و کم خطرتر هستند ، بعلاوه آنها معتقدند که تمرینات فیزیوتراپی زنجیره بسته حرکتی عملکردی تر هستند و به همان اندازه تمرینات فیزیوتراپی زنجیره باز حرکتی موثر هستند.
ملاحظات عمومی
در مرحله حاد
پس از آسیب acl ، صرفه نظر از اینکه جراحی اتفاق خواهد افتاد یا نه، فیزیوتراپیست روی بدست آوردن دامنه حرکتی،قدرت ،حس عمقی و ثبات تمرکز میکند. رژیم PRICE باید جهت کاهش ورم و درد و همچنین بدست آوردن دامنه کامل حرکتی زانو استفاده شود.
تمرینات فیزیوتراپی باید روی بهبود دامنه حرکتی،تقویت عضلات کوادریسپس (چهارسرران) و همسترینگ (پشت ران) و حس عمقی موثر واقع شوند.
برنامه فیزیوتراپی در این مرحله شامل موارد ذیل خواهند بود :
- تمرینات ایزومتریک چهارسرران و تمرین SLR (بالا بردن پا بطور صاف در حالت به پشت خوابیده)
- تمرین Ankle DF/PF یا Ankle Pump (تمرین پمپ مچ پا که باعث بهبود سیرکولیشن و جریان خون میشود)
- تمرین خم و راست زانو در حالت نشسته
- حرکت دادن کشکک یا پتلا تحت عنوان موبیلیزیشن
- تقویت عضله سرینی میانی (در حالت به پهلو خوابیده پا به بالا برده میشود)
- تمرینات عضلات سرینی (در حالت دمر خوابیده پا به بالا برده میشود)
- تمرین خم کردن زانو در حالت دمر
- جابجایی وزن در حالت ایستاده (به جلو،عقب،طرفین)
- تحریک الکتریکی عصبی عضلانی Neuromuscular Electrical Stimulation (NMES) همراه با تمرین که از انجام تمرین بدون تحریک الکتریکی موثرتر است.
- استفاده از نواربندی یا تیپینگ (taping) جهت بهبود ثبات و کمک به کاهش ورم
قبل از جراحی
رژیم RICE و الکتروتراپی (برق درمانی) در طی چندین هفته جلوتر از جراحی acl جهت کاهش ورم،تسکین درد و بدست آوردن دامنه حرکتی کامل.
این اقدامات به بیمار کمک میکند که راحت حرکت و قدرت را پس از جراحی بدست آورد.در مرحله قبل از جراحی،بیمار باید از نظر ذهنی برای این جراحی آماده شود.
کلمه PRICE حروف اول مجموعه وظایف اولیه در هنگام آسیبهای حاد است که باید انجام گیرد:
۱)حرف P اول کلمه Protection است به معنای حفاظت یعنی عضو آسیب دیده به نوعی حفاظت و مراقبت شود که مجددا آسیب نبیند و در معرض آسیب بیشتر قرار نگیرد
۲) حرف R اول کلمه Rest است به معنای استراحت دادن به عضو آسیب دیده و عدم استفاده از آن است
۳) حرف I اول کلمه ICE است به معنای استفاده از سرما و کمپرس یخ است
۴) حرف C اول کلمه Compression است به معنای اعمال فشار.اعمال فشار،خونریزی را کم کردت و یا متوقف نموده و موجب محدودیت تجمع خون در محل آسیب میشود،بدین ترتیب ورم کم میشود
۵) حرف E اول کلمه Elevation به معنای آن است که عضو آسیب دیده بالا نگه داشته شود
قبل از اقدام برای جراحی،زانوی آسیب دیده باید حداقل ورم،دامنه حرکتی کامل زانو و یک الگوی راه رفتن نرمال یا نزدیک به نرمال را داشته باشد. مهم است که زانو را تا جاییکه امکان پذیر است برای جراحی آماده کنیم تا نتیجه بهینه ای بدست آید.
برای ایجاد شرایط بهینه قبل از جراحی،گایدلاین ها و موارد راهنمای زیر در مراحل حاد و تحت حاد پس از آسیب acl توصیه میشوند.
- بی حرکت کردن زانو:استفاده از فیکس کننده زانو(جهت بی حرکت کردن) و عصاهای زیر بغل (کراچ) تا زمانیکه شما کنترل عضلانی خوب پا را بدست آورید.استفاده بیش از حد از فیکس کننده زانو باید محدود شود تا از تحلیل و آتروفی عضله چهارسرران جلوگیری شود
- کنترل کردن درد و ورم:استفاده از یخ و داروهای ضدالتهابی جهت کمک به کنترل درد و ورم
- بدست آوردن مجدد دامنه حرکتی نرمال:تمرینات ایزومتریک عضله چهارسرران،تمرین اس ال آر SLR (straight leg raise) و تمرینات دامنه حرکتی باید فورا شروع شوند تا دامنه حرکتی کامل در سریع تر حالت ممکن امکان پذیر شود.
- صاف شدن کامل زانو با انجام تمرینات زیر حاصل میشود:
Passive knee extension
Heel Props
Prone hang exercise - خم شدن زانو با انجام تمرینات زیر حاصل میشود:
Passive knee bend
Wall slides
Heel slides - قدرت عضلانی را افزایش دهید:باید صددرجه فلکشن با خم شدگی زانو بدست آمده باشد که شما روی قدرت عضلانی بتوانید کار کنید. نمونه های از تمرینات شامل موارد ذیل هستند:
Stationary Bicycle
Swimming
Low impact exercise machines such as an elliptical cross-trainer,leg press machine,leg curl machine,and treadmill
Mental preparation
بیمار باید این را بداند که از جراحی چه انتظاری دارد و با فازهای توانبخشی آسیب رباط صلیبی با فیزیوتراپی پس از جراحی آشنا شود.فیزیوتراپی قبل از جراحی باید روی تقویت عضلات چهارسرران وهمسترینگ تاکید کند.تمرینات دامنه حرکتی در صورت نداشتن درد باید مورد استفاده قرار گیرند.
توانبخشی آسیب رباط صلیبی پس از جراحی
هفته ۱
یخ گذاری منظم و بالاقراردن پا نسبت به تنه جهت کاهش ورم و درد استفاده میشود.هدف فول اکستنشن(صاف شدن کامل زانو) و ۷۰ درجه خم شدن زانو تا انتهای هفته اول است.استفاده از بریس زانو و دو کراچ زیر بغل ضروری هستند.موبیلیزیشن پتلا (کشکک زانو) در تمام جهات باید در حداقل ۸ هفته انجام شود.تمرینات موبیلیزیشن دیگر در چهار هفته اول صاف کردن پسیو (غیرفعال) زانو (هایپراکستنشن یا صاف شدن بیش از حد نباید رخ دهد) و حرکات اکتیو (فعال) و پسیو (غیر فعال) در جهت فلکشن یا خم شدگی هستند.تمرینات تقویتی برای عضلات کاف (پشت ساق پا)،همسترینگ(پشت ران) و وستوس مدیالیس (قسمت داخلی عضله چهارسرران) میتواند انجام شود
هفته ۳ الی ۴
بیمار باید به درستی تلاش کند که فاز stance را در راه رفتن خود با یک کراچ یا عصای زیر بغل داشته باشد.در صورت قدرت مناسب عضلات چهارسرران و همسترینگ،زمان استفاده از کراچ ها میتواند زودتر کاهش پیدا کند
هفته ۵
استفاده از بریس زانو به مرور کاهش پیدا میکند.موبیلیزیشن پسیو و غیرفعال باید حرکات را نرمال کند با این حال خم زانو نباید کامل باشد.تقویت عضلات همسترینگ و چهارسرران بالاخص قسمت داخلی چهارسرران میتواند بصورت تمرینات زنجیره بسته حرکتی شروع شود.تمرینات باید با شدت کم شروع شوند (۵۰ درصد از حداکثر نیرو) و بطور پیشرونده تا ۶۰ الی ۷۰ درصد افزایش پیدا کنند.تمرینات زنجیره بسته حرکتی با تمریناتی مثل bike،leg press و step شروع میشوند.پیشرفت تمرینی به درد،ورم مفصلی و کنترل چهارسرران بستگی دارد.تمرینات حس عمقی و هماهنگی میتواند شروع شوند اگر قدرت عمومی مناسب باشد.این موارد شامل تمرینات تعادلی روی تخته میباشد
هفته ۱۰
تمرینات حرکتی دینامیک به سمت جلو،عقب و به پهلو انجام میشوند.تمرینات با دستگاه ایزوکینتیک میتواند انجام گردد
ماه ۳
پس از سه ماه،بیمار میتواند به سمت تمرینات فانکشنال (عملکردی) همچون راه رفتن و جامینگ (پریدن) حرکت کند.تمرینات هماهنگی و حس عمقی سنگین تر میشوند.تغییر جهت های سریع امکان پذیر است.جهت بهبود هماهنگی و کنترل از طریق اعصاب آوران و وابران،تمرینات باید با تنوعی در اینپوت بینایی،ثبات سطح (مثلا استفاده از ترامپولین)،سرعت تمرینی و پیچیده کردن وظایف حرکتی،مقاومت،عملکردهای دوپایی و تک پایی پیشرفت کنند.
ماه ۴-۵ به بعد
هدف نهایی به حداکثر رساندن قدرت و استقامت ثبات دهنده های زانوست.همچنین بهینه سازی کنترل نوروماسکولار با تمرینات پلایومتریک و اضافه کردن تمرینات تخصصی ورزشی مد نظر خواهد بود.افزایش و کاهش شتاب،تنوع در دویدن و چرخیدن و همچنین مانورهای کاتینگ رفلکس های آرتروکینتیک را بهبود میبخشند تا از تروما و آسیب جدیدید در طی مسابقات پیشگیری کنند.پیشرفت تمرینات تا آماده سازی فرد برای بازگشت به ورزش تحت نظر فیزیوتراپیست ادامه خواهد داشت
بیماران عزیز جهت دریافت کردن خدمات تخصصی فیزیوتراپی در منزل و یا کلینیک میتوانند با شماره زیر تماس حاصل نموده و مشاوره رایگان دریافت کنند
فیزیوتراپی در مطب و منزل توسط کادر فیزیوتراپیست آقا و خانم انجام میگردد
مدیریت:فیزیوتراپیست محمدرضا جان پور
فیزیوتراپی در مطب و منزل
خدمات فیزیوتراپی در منزل در سراسر تهران بزرگ و کرج امکان پذیر است
تماس:۰۹۱۲۲۶۵۵۶۴۸
کلمات کلیدی
رباط صلیبی قدامی زانو – رباط صلیبی جلویی زانو – جراحی رباط صلیبی جلویی زانو – جراحی رباط صلیبی قدامی زانو – جراحی بازسازی رباط صلیبی جلویی زانو – جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی زانو – جراحی ترمیم رباط صلیبی جلویی زانو – فیزیوتراپی رباط صلیبی جلویی زانو – فیزیوتراپی رباط صلیبی زانو – توانبخشی رباط صلیبی زانو – جراحی رباط صلیبی زانو – فیزیوتراپی در منزل – فیزیوتراپی در منزل تهران – فیزیوتراپی در منزل کرج – فیزیوتراپی در منزل شمال تهران – فیزیوتراپی در منزل شرق تهران – فیزیوتراپی در منزل غرب تهران – فیزیوتراپی در منزل جنوب تهران – فیزیوتراپ در منزل – متخصص فیزیوتراپی – کلینیک فیزیوتراپی – دکتر فیزیوتراپی – دکتر فیزیوتراپ – دکتر فیزیوتراپیست – پزشک فیزیوتراپ – توانبخشی آسیب رباط صلیبی