توانبخشی ام اس با فیزیوتراپی یکی از موثرترین راهکارها در تخفیف علائم و عوارض این بیماری و بهبود کیفیت زندگی مبتلایان به ام اس است.
ام اس نوعی بیماری مرتبط با سیستم عصبی مرکزی است که معمولا در افراد جوان بخصوص خانم ها دیده می شود.
بروز اختلالات خودایمنی که سبب حمله سیستم ایمنی به غلاف میلین در سلول های عصبی مغز و نخاع می شود مهم ترین عامل بروز ام اس است و از آن جایی که غلاف میلین نقش مهمی در سرعت هدایت پیام های عصبی دارد این بیماری منجر به بروز مشکلات عصبی و اختلالات حرکتی در فرد مبتلا می شود.
علائم این بیماری معمولا بصورت دوره ای است و با اختلال تعادل ، سفتی عضلات ، مشکلات حرکتی ، مشکلات بینایی مانند تاری دید و … همراه است.
توانبخشی ام اس کمک زیادی به تخفیف علائم و عواررض این بیماری کرده و مشکلات حرکتی ایجاد شده را به حداقل می رساند.
تا به امروز یک دلیل مشخص برای بروز این بیماری خودایمنی مشخص نشده است اما محققان تلفیقی از عوامل ژنتیکی و محیطی را در بروز این بیماری موثر می دانند ، به گفته محققان ابتلا به بیماری های ویروسی همچون آنفلوآنزا ، مشکلات گوارشی و استرس بیش از حد از جمله عواملی هستند که ریسک بروز ام اس را در افراد افزایش می دهند.
علائم این بیماری در افراد مختلف با شدت های مختلفی رخ می دهد در برخی افراد بحدی خفیف است که مشکل جدی در زندگی طبیعی ایجاد نمی کند و در برخی دیگر بحدی شدید است که نیازمند بستری در بیمارستان و یا حتی استفاده از ویلچر می شود.
در حدود یک سوم بیماران ام اس در مرحله‌ای از بیماری خود دچار مشکلات گفتاری یا بلع (دیسفاژی) می‌شوند ، بطوری که گفتار برخی بیماران نامفهوم و درک آن برای اطرافیان سخت می شود.
علائم ام اس
- اختلال و ناتوانی در حفظ تعادل
- ناتوانی در راه رفتن بطور صحیح
- اختلال در انجام حرکات ارادی
- سفتی عضلات
- بی حسی و سوزش دست ها و پاها
- گزگز کردن دست ها و پاها
- خستگی و ضعف مزمن
- ضعف عضلات که سبب ناتوانی در حرکت بطور صحیح می شود.
- کمبود انرژی
- مقاومت عضلات در برابر حرکت
- نداشتن هماهنگی برای انجام حرکات بدن
- اختلال خواب
- تاری دید و دیگر اختلالات بینایی
- اختلال تکلم
- اختلال بلع
- مشکلات روحی مانند افسردگی
- فلج شدن
- بی اختیاری ادرار و مدفوع
توانبخشی ام اس
همان طور که گفته شد توانبخشی بخش مهمی از برنامه درمان ام اس را شامل می شود ، توانبخشی به مبتلایان به این عارضه خودایمنی کمک می کند تا با شرایط ایجاد شده در نتیجه بیماری کنار آمده و با وجود بیماری مشکلات کمتری را داشته باشند و بتوانند بطور مستقل و با حداقل وابستگی به اطرافیان زندگی کنند.
فیزیوتراپی بخش مهمی از برنامه درمان و توانبخشی را در مبتلایان به ام اس شامل می شود ، فیزیوتراپی با هدف بازیابی عملکرد اولیه عضلات ، افزایش قدرت عضلات و کاهش مشکلات حرکتی ارائه می شود.
تمرینات فیزیوتراپی نقش مهمی در بهبود دامنه حرکتی ، بازیابی توانمندی های حرکتی و کاهش مشکلات مرتبط با اختلال تعادل دارد ، فیزیوتراپی ام اس همچنین به افزایش هماهنگی عضلات و اندام ها برای حرکت صحیح کمک می کند.
توانبخشی ام اس با فیزیوتراپی نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی مبتلایان و کاهش مشکلات ناشی از ام اس دارد.
انجام بعضی از تمرینات ورزشی و استفاده از تحریک الکتریکی در فیزیوتراپی ام اس افزایش قدرت و توانائی حرکات بدن کمک زیادی می کند.
تمرینات فیزیوتراپی می‌تواند سفتی، خستگی و سایر علائم ام اس را تخفیف دهد.
فیزیوتراپیست همچنین توصیه هایی در ارتباط با استفاده صحیح از وسایل کمک حرکتی همچون عصا و واکر به بیمار مبتلا به ام اس خواهد کرد که نقش موثری در کاهش مشکلات حرکتی در این افراد دارد.
از آن جایی که بسیاری از مبتلایان به ان دچار مشکلات حرکتی هستند و مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی برای ردیافت خدمات توانبخشی ام اس برای آن ها دشوار است خدمات فیزیوتراپی در منزل برای این افراد بسیار مناسب است.
کاردرمانی نیز در برنامه توانبخشی مبتلایان به ام اس از اهمیت زیادی برخوردار است و به بیمار در انجام امور روزمره اش کمک زیادی می کند ، کاردرمانگر همچنین به تطابق بیشتر محل زندگی و کار فرد با شرایط ایجاد شده برای فرد نیز کمک می کند ، کاردرمانی ام اس به تطبیق و تنظیم انجام کارها و تدابیر یکپارچه سازی فعالیت ها بگونه ای که بیشترین حجم فعالیت با صرف انرژی کمتر صورت گیرد کمک زیادی می کند . کاردرمانی در مدیریت علائم بیماری ام اس به بیماران کمک می‌کند تا به حداکثر استقلال فردی در انجام فعالیت های روزمره خود دست یابند.
پیشگیری از زمین خوردن ، حفظ انرژی ، مدیریت استرس و افزایش استقلال در انجام امور شخصی از مهم ترین اهداف کاردرمانی در مبتلایان به ام اس هستند.
اختلال در تکلم و صحبت کردن از عوارض شایع ام اس است که با گفتاردرمانی قابل بهبود است ، گفتاردرمانگر مشکل خاص هر بیمار را ارزیابی نموده و به او کمک می کند تا یاد بگیرد بگونه ای حرف بزند که فهم آن توسط اطرافیان راحت تر باشد. همچنین برخی از تمرینات گفتاردرمانی برای بیمارانی که دچار مشکل بلع شده اند نیز مفید است.
سایر روش های درمانی
در حال حاضر درمان قطعی برای ام اس شناخته نشده ندارد و اغلب داروهای مصرفی در MS برای محدود کردن و تخفیف علائم بیماری تجویز می شوند.
رژیم غذایی سرشار از ویتامین دی ، استفاده از چربی های غیراشباع همچون قرص روغن ماهی، روغن زیتون، امگا ۳ و امگا ۶ برای مبتلایان به ام اس مفید است.
انجام ورزش های سبک مانند شنا و پیاده روی به مبتلایان به ام اس توصیه می شود.
انجام تکنیک های آرام سازی همچون یوگا نیز در فروکش کردن علائم ام اس تاثیرگذارند.
مشاوره روانپزشکی برای بهبود مشکلات روحی ناشی از ام اس همچون افسردگی و اضطراب نقش موثری در بهبود کیفیت زندگی مبتلایان به این بیمای خودایمنی دارد.
کلمات مرتبط :
