توانبخشی فلج مغزی شامل مجموعه اقداماتی می شود که برای یک فرد معلول یا ناتوان برای کمک به کاهش مشکلات و عوارض بیماری و افزایش استقلال فردی و کاهش وابستگی به اطرافیان انجام می گیرد. فلج مغزی یا سی پی CP یکی از ناهنجاری های رشدی است که می تواند مشکلاتی در زمینه حرکت ، توانایی های ذهنی ، گفتار و … برای فرد مبتلا به همراه داشته باشد.
فلج مغزی کودکان به دلیل رشد ناقص یا غیر طبیعی و یا وارد شدن آسیب به قسمتی از مغز که مسئول کنترل حرکات بدن است ایجاد شده و عوامل مختلف قبل ، حین و پس از تولد در بروز آن موثرند. فیزیوتراپی ، کاردرمانی و گفتاردرمانی از مهم ترین اقدامات توانبخشی هستند که برای مبتلایان به فلج مغزی انجام می گیرند. عوامل مختلفی قبل از تولد و در دوران بارداری ، حین تولد و یا پس از آن در دروان کودکی ممکن است موجب بروز فلج مغزی شود.
وارد شدن آسیب به مادر و جنین در دوران بارداری ، نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد حین تولد در طی زایمان های سخت و طولانی و یا وارد شدن آسیب به سر در دوران کودکی می توانند منجر به بروز فلج مغزی شوند. اختلالات جسمی _ حرکتی که سبب ناتوانی در حفظ تعادل و راه رفتن بطور صحیح می شود ، اختلالاتی در زمینه گفتار و تکلم صحیح و مشکلات ذهنی و شناختی از مهم ترین عوارض فلج مغزی هستند که فرد مبتلا را نیازمند خدمات توانبخشی می کنند.
توانبخشی فلج مغزی به بیمار کمک می کند تا مشکلاتی که در زمینه های حرکت ، گفتار ، درک و هماهنگی بین فعالیت ها برای وی ایجاد شده را به حداقل برساند و از این طریق زندگی بهتری را در آینده تجربه کند.
در توانبخشی شناختی از مجموعه تکنیک های برای درگیر و فعال نمودن مغز کودک برای کمک به کاهش مشکلات جسمی و ذهنی استفاده می شود.
عدم هماهنگی عضلات ، ضعف شدید اندام ها ، اختلال در انجام فعالیت ها ، راه رفتن بطور غیر طبیعی ، خشکی و انقلاض غیر عادی عضلات و اختلالات گفتاری از مهم ترین عوارضی هستند که این بیماری ایجاد می کند.
عفونت های بارداری ، وارد شدن ضربه به سر جنین در دوران بارداری ، نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد حین زایمان و رشد غیر طبیعی مغز در دوران جنینی از جمله مهم ترین عواملی هستند که خطر ابتلا به این بیماری را به همراه دارند.
روشهای توانبخشی فلج مغزی
فیزیوتراپی فلج مغزی
فیزیوتراپی مهم ترین بخش توانبخشی فلج مغزی را شامل می شود.
متخصص فیزیوتراپی تمرینات ورزشی ویژه ای را برای جلوگیری از تشدید ضعف عضلانی و افزایش قدرت عضلات که می تواند به بهبود وضعیت حرکتی بیماران کمک کند تنطیم کرده و نحوه انجام آن ها را به بیمار و خانواده وی آموزش می دهد.
فیزیوتراپی در منزل و یا در کلینیک فیزیوتراپی نقش مهمی در توانمندسازی مبتلایان سی پی دارد و به کاهش مشکلات این افراد در بزرگسالی کمک می کند.
فیزیوتراپیست همچنین توصیه هایی در ارتباط با استفاده از وسایل کمکی مانند اسپیلنت ، کفش طبی و ارتز پروتز به بیماران فلج مغزی می کند که در این بخش نیز متخصصین ارتوپد فنی می توانند به بیمار کمک کنند.
فیزیوتراپیست ها از تکنیک های مختلفی برای درمان CP استفاده می کنند، از جمله:
حرکات کششی: حرکات کششی می تواند به بهبود تون و انعطاف پذیری عضلات کمک کند.
تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی می تواند به بهبود قدرت و هماهنگی عضلات کمک کند.
تمرینات تعادلی: تمرینات تعادلی می تواند به بهبود تعادل و هماهنگی کمک کند.
تمرینات هماهنگی: تمرینات هماهنگی می تواند به بهبود هماهنگی و برنامه ریزی حرکتی کمک کند.
فیزیوتراپی می تواند برای افراد در تمام سنین مبتلا به CP مفید باشد. می تواند به بهبود تحرک، استقلال و کیفیت زندگی کمک کند.
فواید فیزیوتراپی برای فلج مغزی
فیزیوتراپی در توانبخشی فلج مغزی می تواند مزایای متعددی را برای افراد مبتلا به سی پی داشته باشد، از جمله:
بهبود تحرک: فیزیوتراپی می تواند به افراد مبتلا به فلج مغزی کمک کند تا راحت تر و مستقل تر حرکت کنند.
کاهش درد: فیزیوتراپی می تواند به کاهش درد ناشی از اسپاستیسیته و انقباض عضلانی کمک کند.
بهبود تعادل و هماهنگی: فیزیوتراپی می تواند به افراد مبتلا به CP کمک کند تا تعادل و هماهنگی خود را بهبود بخشند که می تواند خطر سقوط را کاهش دهد.
افزایش استقلال: فیزیوتراپی می تواند به افراد مبتلا به CP کمک کند تا با آموزش نحوه انجام فعالیت های روزمره، مستقل تر شوند.
بهبود کیفیت زندگی: فیزیوتراپی می تواند به افراد مبتلا به CP کمک کند تا زندگی فعال تر و رضایت بخشی داشته باشند.
کاردرمانی
کاردرمانی که در دو حیطه جسمی و ذهنی اراده می شود می تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران سی پی کمک کند و بخش مهمی از برنامه توانبخشی فلج مغزی است.
کاردرمانی مهارت های حرکتی را بهبود بخشیده و به فرد کمک می کند تا از اندام های خود بطور بهینه استفاده کند.
کاردرمانگر بسته به شدت آسیب و اینکه کدام اندام دچار مشکل شده تمرینات توانبخشی ویژه ای را برای بیمار تنطیم می کند.
کاردرمانی ذهنی نیز از حیطه های تخصصی فعالیت کاردرمانگران است که افراد مبتلا به فلج مغزی که دچار مشکلات شناختی و ذهنی هستند می توانند از آن بهره ببرند.
مبتلایان به این بیماری که به دلیل مشکلات جسمی ایجاد شده قادر به مراجعه به کلینیک کاردرمانی نیستند می توانند از خدمات کاردرمانی در منزل استفاده کنند.
گفتاردرمانی فلج مغزی
همانطور که گفته شده اختلال تکلم و گفتار و در مواردی اختلال در بلع غذا از دیگر مشکلات مبتلایان به این بیماری است که نیازمند گفتاردرمانی است.
متخصصان گفتاردرمانی برای توانبخشی فلج مغزی از دانش خود در جهت کمک به بیماران سی پی استفاده می کنند.
گفتاردرمانگر همچنین به کودک مبتلا در ارتباط با کاهش مشکلات تغذیه ای و مشکلات جسمی پس از آن کمک می کند.
فیزیوتراپیست جانپور
متخصص فیزیوتراپی و توانبخشی
ارائه خدمات فیزیوتراپی در منزل و کلینیک فیزیوتراپی
تلفن های تماس : 09122655648 – 77699708