درمان بی اختیاری مدفوع با بیوفیدبک در کلینیک فیزیوتراپی آیتن در شریعتی تهران توسط متخصصان فیزیوتراپی کف لگن ما ارائه می شود.
بی اختیاری مدفوع به از دست دادن غیر ارادی مدفوع گاز یا مایع (به نام بی اختیاری جزئی) یا از دست دادن غیرارادی مدفوع جامد (به نام بی اختیاری عمده) اشاره دارد.
بررسی ها نشان می دهد که بین 2 تا 7 درصد از جمعیت عمومی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اگرچه بروز واقعی ممکن است بسیار بیشتر باشد زیرا بسیاری از مردم در بحث درباره این مشکل با متخصصان مردد هستند.
بی اختیاری مدفوع خفیف، مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار می دهد، اما زنان تقریباً دو برابر مردان در معرض بی اختیاری عمده هستند. بی اختیاری مدفوع نیز در افراد مسن شایع تر است.
بی اختیاری مدفوع می تواند اعتماد به نفس را تضعیف کند، اضطراب ایجاد کند و منجر به انزوای اجتماعی شود. افرادی که از بی اختیاری مدفوع رنج می برند باید تا حد امکان در مورد وضعیت خود بیاموزند و علائم خود را صادقانه با پزشک خود در میان بگذارند. بی اختیاری مدفوع یک بیماری قابل درمان است. درمان در بیشتر موارد می تواند علائم را کاهش دهد و اغلب می تواند بی اختیاری را به طور کامل درمان کند.
درمان بی اختیاری مدفوع با بیوفیدبک یکی از متدهای درمانی نوین است که امروزه به دلیل نتایج فوق العاده آن طرفداران زیادی پیدا کرده است.
دلایل بی اختیاری مدفوع
خودداری از خروج مدفوع به عملکرد طبیعی هر دو دستگاه گوارش تحتانی و سیستم عصبی نیاز دارد. اسفنکترهای مقعد، همراه با عضلات لگنی که انتهای دستگاه گوارش از جمله عضله پوپورکتالیس را احاطه کرده اند، حرکت کنترل شده محتویات دستگاه گوارش را تضمین می کنند. دلایل زیادی برای بی اختیاری مدفوع وجود دارد. در بیشتر موارد، بی اختیاری ناشی از ترکیبی از این علل است.
- آسیب به اسفنکترهای مقعدی – اسفنکترهای داخلی و خارجی مقعد ماهیچه هایی هستند که در انتهای راست روده قرار دارند. این ماهیچه ها و عضلات اطراف لگن مانعی ایجاد می کنند که از فرار مدفوع جلوگیری می کند. هر گونه آسیب یا از دست دادن کنترل روی این اسفنکترها می تواند منجر به بی اختیاری شود. آسیب بیشتر در هنگام زایمان واژینال و جراحی مقعد رخ می دهد.
- علل عصبی – اختلالات عصبی مانند دیابت، مولتیپل اسکلروزیس، و آسیب نخاعی می توانند حس و کنترل دستگاه گوارش تحتانی را کاهش دهند. آسیب عصبی در هنگام زایمان طبیعی نیز می تواند عملکرد اسفنکتر مقعد را کاهش دهد.
- کاهش انبساط رکتوم – شرایطی مانند بیماری التهابی روده (مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو) و التهاب رکتوم ناشی از تشعشع (پروکتیت پرتویی) می‌تواند توانایی رکتوم برای انبساط و ذخیره مواد مدفوع را مختل کند.
- نهفتگی مدفوع – وقتی مدفوع سفت شده در راست روده جمع می‌شود، این امر می‌تواند باعث شل شدن اسفنکترهای مقعدی شود و مدفوع مایع از اطراف انسداد خارج شود. نهفتگی مدفوع یکی از علل شایع بی اختیاری در افراد مسن است. عواملی که نهفتگی را بیشتر می کنند عبارتند از برخی شرایط سلامت روان، بی حرکتی و از دست دادن حس رکتوم.
- اسهال – اسهال به دلایل مختلف، از جمله سندرم روده تحریک پذیر، بیماری التهابی فعال روده، یا گاستروانتریت حاد، می تواند منجر به از دست دادن مدفوع مایع شود. در برخی موارد، اگر اسهال درمان شود، فرد می تواند بی اختیاری خود را کنترل کند.
- علل ناشناخته – در برخی موارد، علت بی اختیاری مدفوع قابل شناسایی نیست. به این بی اختیاری ایدیوپاتیک می گویند. بی اختیاری ایدیوپاتیک بیشتر در زنان میانسال و مسن رخ می دهد.
تشخیص بی اختیاری مدفوع
علت اصلی بی اختیاری مدفوع اغلب می تواند با ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش های تشخیصی مشخص شود.
تست‌های تشخیصی – تست های تشخیصی به ویژه در تعیین دقیق علت و اطمینان از درمان صحیح مفید هستند. ممکن است یک یا چند آزمایش بر اساس علتهای مشکوک بی اختیاری توصیه شود.
آندوسکوپی – کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی ، یا آنوسکوپی ممکن است توصیه شود. این آزمایش ها می توانند به شناسایی التهاب، تومورها و سایر اختلالاتی که می توانند باعث بی اختیاری مدفوع شوند کمک کنند. کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی به تفصیل در بررسی های موضوعی جداگانه مورد بحث قرار گرفته اند.
مانومتری آنورکتال – مانومتری آنورکتال فشار داخلی را در نواحی مختلف دستگاه گوارش تحتانی تحت شرایط مختلف اندازه گیری می کند. این آزمایش می‌تواند چندین علت مختلف بی‌اختیاری را شناسایی کند و ممکن است به‌ویژه در آشکار کردن تن ضعیف اسفنکترهای مقعدی مفید باشد. همچنین می توان از مانومتری برای تعیین اینکه آیا احساس رکتوم و رفلکس های رکتوم مختل شده اند استفاده کرد.
اولتراسوند یا ام آر آی – سونوگرافی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) از رکتوم می‌تواند ناهنجاری‌های اسفنکترهای مقعد، دیواره رکتوم و عضلات لگن را که به حفظ خودداری کمک می‌کنند، نشان دهد. این تست ها به طور کلی برای شناسایی ناهنجاری های ساختاری اسفنکترهای داخلی و خارجی مقعد ایمن و قابل اعتماد هستند.
آزمایش مدفوع – آزمایش مدفوع ممکن است برای تعیین اینکه آیا دلیل زمینه‌ای برای اسهال وجود دارد (مثلاً عفونت) انجام شود.
درمان بی اختیاری مدفوع با بیوفیدبک
بیوفیدبک آنورکتال یک راه ایمن و غیرتهاجمی برای تقویت عضلات اسفنکتر مقعد و پوپورکتالیس است. در طول بیوفیدبک مقعدی، ممکن است از حسگرهایی برای کمک به بیمار در شناسایی و انقباض عضلات اسفنکتر مقعد استفاده شود که می تواند به جداسازی عضلات مناسب برای تقویت کمک کند.
اکثر مطالعات نشان داده اند که بیوفیدبک موثر است. بیمار که بیشتر از این درمان سود می برد، فردی است که توانایی انقباض عضله اسفنکتر مقعدی خود را دارد و زمانی که نیاز به اجابت مزاج دارد، احساس می کند. اثرات بیوفیدبک ممکن است شش ماه پس از آموزش اولیه شروع به کاهش کند و بازآموزی ممکن است مفید باشد.
سایر راهکارها
درمان پزشکی – درمان دارویی شامل دارو و اقدامات خاصی است که می تواند دفعات بی اختیاری را کاهش دهد و مدفوع را سفت کند، که می تواند دوره های نشت مدفوع را کاهش یا از بین ببرد.
اغلب، اقدامات اساسی بی اختیاری جزئی را بهبود می بخشد، اما ممکن است اقدامات تهاجمی تر برای کنترل دوره های مکرر یا شدید نشت مورد نیاز باشد.
تغذیه – موادی که باعث حجیم شدن مدفوع می شوند ممکن است با غلیظ شدن مدفوع به کنترل اسهال کمک کنند.
داروهای آنتی کولینرژیک – هنگامی که قبل از غذا مصرف می شوند، داروهای آنتی کولینرژیک (مانند داروی تجویزی هیوسیامین) می توانند بی اختیاری را که بعد از غذا در برخی افراد ایجاد می شود کاهش دهند. داروها با کاهش انقباضات روده بزرگ عمل می کنند.
برنامه های دفع مدفوع – هنگامی که بی اختیاری به یک ناتوانی یا وضعیت سلامت روان مربوط می شود، پزشک اغلب یک برنامه برنامه ریزی شده توالت را توصیه می کند. این معمولاً شامل نشستن روی توالت در یک زمان منظم هر روز، بعد از غذا است. اگر فرد مدفوع خود را به طور منظم تخلیه کند، احتمال بروز بی اختیاری کمتر است.
تحریک الکتریکی مقعد – تحریک الکتریکی شامل استفاده از یک جریان الکتریکی ملایم برای تحریک عضلات اسفنکتر مقعد برای انقباض است که می‌تواند عضلات را در طول زمان تقویت کند.
مقالات مرتبط :
درمان بی اختیاری ادرار با بیوفیدبک
