اسپوندیلیت آنکیلوزان بیماری مزمن و پیشرونده التهابی است که ستون مهره ها، مفاصل ساکروایلیاک و همین طور مفاصل محیطی را بصورت دو طرفه و قرینه گرفتار می کند.

اسپوندیلیت روماتوئید، ماری اشترومپل و بشترف نیز از دیگر نام های این بیماری هستند.

علت بروز این بیماری تا کنون ناشناخته است و برخلاف آرتریت روماتوئید در مردان بیش تر از زنان شایع است.

به گفته متخصصان چندین عامل در بروز این بیماری دخیلند همچون عوامل متعدد ژنی، محیطی، ایمونولوژیک، جنسی و … .

عوامل ژنتیکی نقش موثری در افزایش ریسک ابتلا به این بیماری دارند و اغلب افراد مبتلا سابقه این بیماری را در سایر افراد خانواده نیز داشته اند.

عوامل محیطی مانند یک عامل عفونی در روده نیز ممکن است موجب ابتلا یک فرد مستعد ژنتیک به این بیماری شود.

علائم اولیه بیماری در اغلب موارد در دهه های دوم و سوم زندگی شروع می شوند، اگرچه بندرت نیز ممکن است علائم بیماری از سنین نوجوانی و یا بعد از 45 سالگی شروع شوند.

درگیری مفاصل در بیش از نیمی از بیماران مبتلا دیده می شود.

در بیماران با سن بالاتر هیچ گونه آرتریتی جدا از ناحیه پشت و ستون مهره ها وجود ندارد.

نبودن قوس کمری و افزایش قوس پشتی با عدم قوس گردنی نیز از عوارض اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند.

بیماری از ساکروایلیت بدون علامت تا نوع شدید آن که بیمار را کاملا بی حرکت می کند متفاوت است.

در برخی موارد علائم چشمی، قلبی و ریوی نیز در این بیماران دیده می شود.

در اسپوندیلیت آنکیلوزان کپسول مفصلی، لیگامان های متصل به استخوان، چشم، دریچه آئورت و به میزان کمتری سینوویوم نیز گرفتار می شوند.

این بیماری منجر به آنکیلوز استخوانی می شود که این آنکیلوز با استخوانی شدن لیگامان ها و تاندون های مهره ها بخصوص در محل اتصالشان به استخوان شروع می شود.

استخوانی شدن معمولا از ناحیه پشتی_کمری آغاز می شود.

در اطراف مفاصل از بین رفتن کورتکس و خوردگی همراه با عریض شدن متعاقب سطوح مفصلی وجود دارد.

تغییرات حسی همراه با فتق دیسک مهره ای در این بیماران دیده نمی شود.

این بیماری در مراحل پیشرفته با خمیدگی بدن، غیر قابل انعطاف بودن ستون مهره ها، کیفوز پشتی و راه رفتن اردکی تشخیص داده می شود.

فیزیوتراپی یکی از درمان های موثر در بهبود مشکلات بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان است.

بیش از 80 درصد مبتلایان با درمان مناسب به زندگی طبیعی خود ادامه می دهند، البته در مواردی که مفصل ران، قلب، ریه و سایر اندام ها درگیر شده اند ممکن است مشکلات زیادی برای بیمار بوجود آید.

علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان

• درد در ناحیه کمری همراه با سفتی صبگاهی همراه با احساس ناراحتی عمومی و گاهی درد شبانه مهم ترین علائم این بیماری هستند.
• درد هنگام فشار بر مفاصل ساکروایلیاک تشدید می شود.
• در بسیاری از موارد مهره های گردنی نیز درگیر شده و دامنه حرکتی بخصوص هنگام خم شدن به طرفین کاهش می یابد.
• حرکات کمر و دامنه حرکتی ستون فقرات محدود می شود.
• لوردوز کمری از بین می رود.
• درگیری مهره های سینه ای و محدود شدن حرکات در موارد پیشرفته بیماری دیده می شود.
• درگیری مفاصل ران و شانه و درد و محدودیت حرکات این مفاصل نیز ممکن است رخ دهد.
• تغییرات مفصل ساکروایلیاک و از بین رفتن لبه های پایینی مفصل
• وجود استخوان سازی نابجا در محل اتصال سر به گردن

عوارض اسپوندیلیت آنکیلوزان

در صورتی که بیماری به موقع تشخیص داده نشود و یا درمان های مناسب برای بیمار انجام نگیرد می تواند موجب ناتوانی بیمار و بروز مشکلات عدیده ای شود.

برخی عوارض این بیماری که با پیشرفت آن رخ می دهند عبارتند از :

• از بین رفتن لوردوز کمری و گردنی
• دفورمیتی در مفاصل زانو وران
• تشدید کیفوز پشتی

روشهای درمان

استفاده از کمپرس گرم در محل درد می تواند به تخفیف علائم کمک کند.

انجام تمرینات فیزیوتراپی در آب و هیروتراپی نیز برای این بیماران مفید است.

داروهایی مانند آسپرین، ایندومتاسین و فنیل بوتازون می توانند علائم را تخفیف دهند.

در صورتی که بیماری پیشرفت کرده و سبب بروز دفورمیتی های ناتوان کننده شده جراحی انجام می گیرد، بندرت ممکن است استئوتومی ستون مهره ها انجام شود.

فیزیوتراپی در درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان

فیزیوتراپی نقش مهمی در مدیریت و درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)، ایفا می کند. اهداف فیزیوتراپی کاهش درد، بهبود تحرک ستون فقرات و بهبود عملکرد کلی است.

مدیریت درد:

روش‌های ضددرد: فیزیوتراپیست‌ها ممکن است از روش‌های مختلفی مانند بسته‌های گرما یا سرما، اولتراسوند و تحریک الکتریکی برای کمک به مدیریت درد و کاهش التهاب استفاده کنند.
درمان دستی: تکنیک‌های عملی مانند تحرک مفصل و ماساژ بافت نرم را می‌توان برای تسکین درد و سفتی استفاده کرد.

برنامه های تمرینی:

تمرینات کششی: تمرینات کششی ملایم به حفظ و بهبود انعطاف پذیری به خصوص در ستون فقرات کمک می کند. کشش منظم می تواند از تشکیل بخش های سفت و ذوب شده ستون فقرات جلوگیری کند.
تمرینات تقویتی: تمرینات هدفمند برای تقویت عضلات مرکزی و بهبود وضعیت بدنی می تواند ثبات و حمایت از ستون فقرات را افزایش دهد.
ورزش های هوازی: فعالیت های هوازی کم تاثیر مانند شنا یا پیاده روی می تواند تناسب اندام قلبی عروقی را بدون وارد کردن فشار بیش از حد به مفاصل بهبود بخشد.

پوسچر و مکانیک بدن:

آموزش وضعیت بدن: فیزیوتراپیست ها می توانند راهنمایی هایی را برای حفظ وضعیت مناسب بدن برای کاهش فشار بر ستون فقرات و بهبود مکانیک کلی بدن ارائه دهند.
وسایل کمکی: توصیه و آموزش استفاده از وسایل کمکی مانند رول کمری یا بالشتک برای حمایت از وضعیت بدنی مناسب.

تمرینات تنفسی:

تنفس دیافراگمی: اسپوندیلیت آنکیلوزان می تواند دیواره قفسه سینه را تحت تاثیر قرار دهد و تمرینات تنفسی می تواند به حفظ ظرفیت ریه و جلوگیری از عوارض تنفسی کمک کند.

آموزش بیمار:

مدیریت بیماری: آموزش افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان در مورد وضعیت آنها، اهمیت ورزش منظم و استفاده از مکانیک مناسب بدن ضروری است.

برنامه‌های ورزشی خانگی: فیزیوتراپیست‌ها اغلب برنامه‌های ورزشی شخصی‌سازی شده در خانه را طراحی می‌کنند تا بیماران را تشویق کنند که به طور مستقل به تمرینات خود ادامه دهند.

فیزیوتراپیست محمدرضا جان پور

ارائه خدمات فیزیوتراپی در منزل و کلینیک

متخصص فیزیوتراپی و توان بخشی

درمان و مشاوره با دکتر : ۰۹۱۲۲۶۵۵۶۴۸

 

 

بیشتر بخوانید :

فیزیوتراپی درد عصب سیاتیک

کایروپراکتیک دیسک کمر

فیزیوتراپی در منزل فتق دیسک کمر

فیزیوتراپی در پاسداران

نشانه های فتق دیسک کمر

کایروپراکتیک دیسک گردن

فیزیوتراپی کمردرد در شریعتی

متخصص کایروپراکتیک در شریعتی

فتق دیسک گردن

درمان بیرون زدگی دیسک گردن